Charitar 98
|
The moral of stories in Charitropakhyan are based on Gurmat, Guru's wisdom. There is no historical significance of these stories. A Gurmukh will interpret, analyse and learn from the Gurmat issues and morals highlighted in these stories. No Manmat ideas are acceptable or should be linked to these stories. If you have any comments, please discuss them here |
Background of Charitropakhyan
Charitropakhyan is conversation between a wise adviser (minister or "manteree" ਮੰਤਰੀ s ) to Raja (king) Chitar Singh; each charitar or trick is mainly in connection with the wiles of women (plus a few connected with men) and other worldly tales of life, in order to save his handsome son Hanuvant from the false accusations of one of the younger ranis (queens). The minister tries to explain to the Raja that there can be trickery in human behaviour and that one needs to analyse the situation carefully before drawing any quick conclusions. Charitar means Function or behavior
Guru Gobind Singh has given these "opakhyan" (already told) stories to Khalsa, as a guide to upholding morality. The tales highlight Human psychology and behavior, by people driven by desires, lust, jealousy and/or greed, ignorance etc. and tell how these evil doers can utilize tricks or deception or charm or other activity to cover their tracks. The purpose of the stories is for us to learn about negative(Manmat) and positive(Gurmat) human behaviour by people who are driven by evil intent. One needs to tread carefully in life and understand the many negative traits exist in some evil doers. These Charitars includes Male and Female Charitars.
| Please click [show] to see the rest of this section |
|---|
|
The first part of Charitropakhyan is Chandi Charitar. This is the writing of Guru Gobind Singh describing the positive Charitars of Chandi (Vivek Budhi) and asking for blessing of Almighty before the rest of this bani is narrated. The second tale, Charitar 2 is the narration of the conversation between the The Wise Minister and Raja Chiter Singh. He has a long communication with his Minister on Charitropakhyan lasting for many days. The First charitar ends with ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਚੰਡੀ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਪ੍ਰਥਮ ਧ੍ਯਾਇ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੧॥੪੮॥ਅਫਜੂੰ॥ (iti sree charitr pakhyaanay chandee charitray pratham thhyaai samaapatam (ends)- satu subham satu ॥1॥48॥afjoon॥) which means "Here Sri Charitr-pakhyan's Chandi Charitar the first citation ends - true good and true". All the other charitars end with ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਦੁਤਿਯ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੨॥੭੮॥ਅਫਜੂੰ॥ (iti sree charitr pakhyaanay triyaa charitray mantree (minister) bhoop (king) sanbaathay (between) thutiy charitr samaapatam (ends) - satu subham satu ॥2॥78॥afjoon॥) which means "Here Sri Charitr-pakhyan's Triyaa Charitar between Minister and King duality trickery ends - true good and true" This itself shows that these Charitars from number 2 onwards were the discourse between King Chitra Singh and his minister. Charitar number 2 tells us how a foolish and quick decision which a person takes with their eyes closed, without analysing the situation and not going into the fact of reality; acting foolishly according to the words of their wives, girl-friends or other loved ones can lead to serious injustice and distortion of the truth. Guru Ram Das said such person is foolish - ਜੋਰਾ ਦਾ ਆਖਿਆ ਪੁਰਖ ਕਮਾਵਦੇ ਸੇ ਅਪਵਿਤ ਅਮੇਧ ਖਲਾ ॥ ਕਾਮਿ ਵਿਆਪੇ ਕੁਸੁਧ ਨਰ ਸੇ ਜੋਰਾ ਪੁਛਿ ਚਲਾ ॥ Jorā ḏā ākẖi▫ā purakẖ kamāvḏe se apviṯ ameḏẖ kẖalā.Kām vi▫āpe kusuḏẖ nar se jorā pucẖẖ cẖalā. Men who dance to the orders of overbearing women are impure, filthy and foolish. Enslaved by lust, these impure men walk according to their women's wishes. |
Composition
ਦੋਹਰਾ ॥
ਚੰਦਰਭਗਾ ਸਰਿਤਾ ਨਿਕਟਿ ਰਾਂਝਨ ਨਾਮਾ ਜਾਟ ॥
ਜੋ ਅਬਲਾ ਨਿਰਖੈ ਤਿਸੈ ਜਾਤ ਸਦਨ ਪਰਿ ਖਾਟ ॥੧॥
ਚੌਪਈ ॥
ਮੋਹਤ ਤਿਹ ਤਰਿਯ ਨੈਨ ਨਿਹਾਰੇ ॥ ਜਨ ਸਾਵਕ ਸਾਯਕ ਕੇ ਮਾਰੇ ॥
ਚਿਤ ਮੈ ਅਧਿਕ ਰੀਝ ਕੇ ਰਹੈ ॥ ਰਾਂਝਨ ਰਾਂਝਨ ਮਖ ਤੇ ਕਹੈ ॥੨॥
ਕਰਮ ਕਾਲ ਤਹ ਝਸੋ ਭਯੋ ॥ ਤੌਨੇ ਦੇਸ ਕਾਲ ਪਰ ਗਯੋ ॥
ਜਿਯਤ ਨ ਕੌ ਨਰ ਬਚਿਯੋ ਨਗਰ ਮੈ ॥ ਸੋ ਉਬਰਿਯੋ ਜਾ ਕੇ ਧਨ ਘਰ ਮੈ ॥੩॥
ਚਿਤਰ ਦੇਵਿ ਇਕ ਰਾਨਿ ਨਗਰ ਮੈ ॥ ਰਾਂਝਾ ਝਕ ਪੂਤ ਤਿਹ ਘਰ ਮੈ ॥
ਤਾ ਕੇ ਔਰ ਨ ਬਚਿਯੋ ਕੋਈ ॥ ਮਾਇ ਪੂਤ ਵੈ ਬਾਚੇ ਦੋਈ ॥੪॥
ਰਨਿਯਹਿ ਭੂਖ ਅਧਿਕ ਜਬ ਜਾਗੀ ॥ ਤਾ ਕੌ ਬੇਚਿ ਮੇਖਲਾ ਸਾਜੀ ॥
ਨਿਤਿ ਪੀਸਨ ਪਰ ਦਵਾਰੇ ਜਾਵੈ ॥ ਜੂਠ ਚੂਨ ਚੌਕਾ ਚਨਿ ਖਾਵੇ ॥੫॥
ਝਸੇ ਹੀ ਭੂਖਨ ਮਰਿ ਗਈ ॥ ਪਨਿ ਬਿਧਿ ਤਹਾ ਬਰਿਸਟਿ ਅਤਿ ਦਈ ॥
ਸੂਕੇ ਭਝ ਹਰੇ ਜਨ ਸਾਰੇ ॥ ਬਹਰਿ ਜੀਤ ਕੇ ਬਜੇ ਨਗਾਰੇ ॥੬॥
ਤਹਾ ਝਕ ਰਾਂਝਾ ਹੀ ਉਬਰਿਯੋ ॥ ਔਰ ਲੋਗ ਸਭ ਤਹ ਕੋ ਮਰਿਯੋ ॥
ਰਾਂਝੋ ਜਾਟ ਹੇਤ ਤਿਨ ਪਾਰਿਯੋ ॥ ਪੂਤ ਭਾਵ ਤੇ ਤਾਹਿ ਜਿਯਾਰਿਯੋ ॥੭॥
ਪੂਤ ਜਾਟ ਕੋ ਸਭ ਕੋ ਜਾਨੈ ॥ ਤਿਸ ਤੇ ਕੋਊ ਨ ਰਹਿਯੋ ਪਛਾਨੈ ॥
ਝਸੇ ਕਾਲ ਬੀਤ ਕੈ ਗਯੋ ॥ ਤਾ ਮੈ ਮਦਨ ਦਮਾਮੋ ਦਯੋ ॥੮॥
ਮਹਿਖੀ ਚਾਰਿ ਨਿਤਿ ਗਰਿਹ ਆਵੈ ॥ ਰਾਂਝਾ ਅਪਨੋ ਨਾਮ ਸਦਾਵੈ ॥
ਪੂਤ ਜਾਟ ਕੋ ਤਿਹ ਸਭ ਜਾਨੈ ॥ ਰਾਜਪੂਤ ਕੈ ਕੋ ਪਹਿਚਾਨੈ ॥੯॥
ਇਤੀ ਬਾਤ ਰਾਂਝਾ ਕੀ ਕਹੀ ॥ ਅਬ ਚਲਿ ਬਾਤ ਹੀਰ ਪੈ ਰਹੀ ॥
ਤਮ ਕੌ ਤਾ ਕੀ ਕਥਾ ਸਨਾਊ ॥ ਤਾ ਤੇ ਤਮਰੋ ਹਰਿਦੈ ਸਿਰਾਊ ॥੧੦॥
ਅੜਿਲ ॥
ਇੰਦਰ ਰਾਇ ਕੇ ਨਗਰ ਅਪਸਰਾ ਇਕ ਰਹੈ ॥ ਮੈਨ ਕਲਾ ਤਿਹ ਨਾਮ ਸਕਲ ਜਗ ਯੌ ਕਹੈ ॥
ਤਾ ਕੌ ਰੂਪ ਨਰੇਸ ਜੋ ਕੋਊ ਨਿਹਾਰਹੀ ॥ ਹੋ ਗਿਰੈ ਧਰਨਿ ਪਰ ਝੂਮਿ ਮੈਨ ਸਰ ਮਾਰਹੀ ॥੧੧॥
ਚੌਪਈ ॥
ਤੌਨੇ ਸਭਾ ਕਪਿਲ ਮਨਿ ਆਯੋ ॥ ਔਸਰ ਜਹਾ ਮੈਨਕਾ ਪਾਯੋ ॥
ਤਿਹ ਲਖਿ ਮਨਿ ਬੀਰਜ ਗਿਰਿ ਗਯੋ ॥ ਚਪਿ ਚਿਤ ਮੈ ਸਰਾਪਤ ਤਿਹ ਭਯੋ ॥੧੨॥
ਤਮ ਗਿਰਿ ਮਿਰਤ ਲੋਕ ਮੈ ਪਰੋ ॥ ਜੂਨਿ ਸਯਾਲ ਜਾਟ ਕੀ ਧਰੋ ॥
ਹੀਰ ਆਪਨੋ ਨਾਮ ਸਦਾਵੋ ॥ ਜੂਠ ਕੂਠ ਤਰਕਨ ਕੀ ਖਾਵੋ ॥੧੩॥
ਦੋਹਰਾ ॥
ਤਬ ਅਬਲਾ ਕੰਪਤਿ ਭਈ ਤਾ ਕੇ ਪਰਿ ਕੈ ਪਾਇ ॥
ਕਯੋਹੂ ਹੋਇ ਉਧਾਰ ਮਮ ਸੋ ਦਿਜ ਕਹੋ ਉਪਾਇ ॥੧੪॥
ਚੌਪਈ ॥
ਇੰਦਰ ਸ ਮਰਿਤ ਮੰਡਲ ਜਬ ਜੈਹੈ ॥ ਰਾਂਝਾ ਅਪਨੋ ਨਾਮ ਕਹੈ ਹੈ ॥
ਤੋ ਸੌ ਅਧਿਕ ਪਰੀਤਿ ਉਪਜਾਵੈ ॥ ਅਮਰਵਤੀ ਬਹਰਿ ਤਹਿ ਲਯਾਵੈ ॥੧੫॥
ਦੋਹਰਾ ॥
ਜੂਨਿ ਜਾਟ ਕੀ ਤਿਨ ਧਰੀ ਮਰਿਤ ਮੰਡਲ ਮੈ ਆਇ ॥
ਚੂਚਕ ਕੇ ਉਪਜੀ ਭਵਨ ਹੀਰ ਨਾਮ ਧਰਵਾਇ ॥੧੬॥
ਚੌਪਈ ॥
ਇਸੀ ਭਾਤਿ ਸੋ ਕਾਲ ਬਿਹਾਨਯੋ ॥ ਬੀਤਯੋ ਬਰਖ ਝਕ ਦਿਨ ਜਾਨਯੋ ॥
ਬਾਲਾਪਨੋ ਛੂਟਿ ਜਬ ਗਯੋ ॥ ਜੋਬਨ ਆਨਿ ਦਮਾਮੋ ਦਯੋ ॥੧੭॥
ਰਾਂਝਾ ਚਾਰਿ ਮਹਿਖਿਯਨ ਆਵੈ ॥ ਤਾ ਕੋ ਹੇਰਿ ਹੀਰ ਬਲਿ ਜਾਵੈ ॥
ਤਾ ਸੌ ਅਧਿਕ ਨੇਹ ਉਪਜਾਯੋ ॥ ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਸੌ ਮੋਹ ਬਢਾਯੋ ॥੧੮॥
ਦੋਹਰਾ ॥
ਖਾਤ ਪੀਤ ਬੈਠਤ ਉਠਤ ਸੋਵਤ ਜਾਗਤ ਨਿਤਿ ॥
ਕਬਹੂੰ ਨ ਬਿਸਰੈ ਚਿਤ ਤੇ ਸੰਦਰ ਦਰਸ ਨਮਿਤ ॥੧੯॥
ਹੀਰ ਬਾਚ ॥
ਸਵੈਯਾ ॥
ਬਾਹਰ ਜਾਉ ਤੌ ਬਾਹਰ ਹੀ ਗਰਿਹ ਆਵਤ ਆਵਤ ਸੰਗ ਲਗੇਹੀ ॥ ਜੌ ਹਠਿ ਬੈਠਿ ਰਹੋ ਘਰ ਮੈ ਪਿਯ ਪੈਠਿ ਰਹੈ ਹਿਯ ਮੈ ਪਹਿ ਲੇਹੀ ॥
ਨੀਂਦ ਹਮੈ ਨਕਵਾਨੀ ਕਰੀ ਛਿਨਹੀ ਛਿਨ ਰਾਮ ਸਖੀ ਸਪਨੇਹੀ ॥ ਜਾਗਤ ਸੋਵਤ ਰਾਤਹੂੰ ਦਯੋਸ ਕਹੂੰ ਮਹਿ ਰਾਂਝਨ ਚੈਨ ਨ ਦੇਹੀ ॥੨੦॥
ਚੌਪਈ ॥
ਰਾਂਝਨ ਰਾਂਝਨ ਸਦਾ ਉਚਾਰੈ ॥ ਸੋਵਤ ਜਾਗਤ ਤਹਾ ਸੰਭਾਰੈ ॥
ਬੈਠਤ ਉਠਤ ਚਲਤ ਹੂੰ ਸੰਗਾ ॥ ਤਾਹੀ ਕੌ ਜਾਨੈ ਕੈ ਅੰਗਾ ॥੨੧॥
ਕਾਹੂੰ ਕੋ ਜੋ ਹੀਰ ਨਿਹਾਰੈ ॥ ਰਾਂਝਨ ਹੀ ਰਿਦ ਬੀਚ ਬਿਚਾਰੈ ॥
ਝਸੀ ਪਰੀਤਿ ਪਰਿਆ ਕੀ ਲਾਗੀ ॥ ਨੀਂਦ ਭੂਖ ਤਾ ਕੀ ਸਭ ਭਾਗੀ ॥੨੨॥
ਰਾਂਝਨ ਹੀ ਕੇ ਰੂਪ ਵਹ ਭਈ ॥ ਜਯੋ ਮਿਲਿ ਬੂੰਦਿ ਬਾਰਿ ਮੋ ਗਈ ॥
ਜੈਸੇ ਮਰਿਗ ਮਰਿਗਯਾ ਕੋ ਲਹੇ ॥ ਹੋਤ ਬਧਾਇ ਬਿਨਾ ਹੀ ਗਹੇ ॥੨੩॥
ਦੋਹਰਾ ॥
ਜੈਸੇ ਲਕਰੀ ਆਗ ਮੈ ਪਰਤ ਕਹੂੰ ਤੇ ਆਇ ॥
ਪਲਕ ਦਵੈਕ ਤਾ ਮੈ ਰਹੈ ਬਹਰਿ ਆਗ ਹਵੈ ਜਾਇ ॥੨੪॥
ਹਰਿ ਜਾ ਅਸਿ ਝਸੇ ਸਨਯੋ ਕਰਤ ਝਕ ਤੇ ਦੋਇ ॥
ਬਿਰਹ ਬਢਾਰਨਿ ਜੋ ਬਧੇ ਝਕ ਦੋਇ ਤੇ ਹੋਇ ॥੨੫॥
ਰਾਂਝਨ ਹੀਰ ਪਰੇਮ ਮੈ ਰਹੈ ਝਕ ਹੀ ਹੋਇ ॥
ਕਹਿਬੇ ਕੌ ਤਨ ਝਕ ਹੀ ਲਹਿਬੇ ਕੋ ਤਨ ਦੋਇ ॥੨੬॥
ਚੌਪਈ ॥
ਝਸੀ ਪਰੀਤਿ ਪਰਿਯਾ ਕੀ ਭਈ ॥ ਸਿਗਰੀ ਬਿਸਰਿ ਤਾਹਿ ਸਧਿ ਗਈ ॥
ਰਾਂਝਾ ਜੂ ਕੇ ਰੂਪ ਉਰਝਾਨੀ ॥ ਲੋਕ ਲਾਜ ਤਜਿ ਭਈ ਦਿਵਾਨੀ ॥੨੭॥
ਤਬ ਚੂਚਕ ਇਹ ਭਾਤਿ ਬਿਚਾਰੀ ॥ ਯਹ ਕੰਨਯਾ ਨਹਿ ਜਿਯਤ ਹਮਾਰੀ ॥
ਅਬ ਹੀ ਯਹ ਖੇਰਾ ਕੋ ਦੀਜੈ ॥ ਯਾ ਮੈ ਤਨਿਕ ਢੀਲ ਨਹਿ ਕੀਜੈ ॥੨੮॥
ਖੇਰਹਿ ਬੋਲ ਤਰਤ ਤਿਹ ਦਯੋ ॥ ਰਾਂਝਾ ਅਤਿਥ ਹੋਇ ਸੰਗ ਗਯੋ ॥
ਮਾਗਤ ਭੀਖ ਘਾਤ ਜਬ ਪਾਯੋ ॥ ਲੈ ਤਾ ਕੋ ਸਰ ਲੋਕ ਸਿਧਾਯੋ ॥੨੯॥
ਰਾਂਝਾ ਹੀਰ ਮਿਲਤ ਜਬ ਭਝ ॥ ਚਿਤ ਕੇ ਸਕਲ ਸੋਕ ਮਿਟਿ ਗਝ ॥
ਹਿਯਾ ਕੀ ਅਵਧਿ ਬੀਤਿ ਜਬ ਗਈ ॥ ਬਾਟਿ ਦਹੰ ਸਰ ਪਰ ਕੀ ਲਈ ॥੩੦॥
ਦੋਹਰਾ ॥
ਰਾਂਝਾ ਭਯੋ ਸਰੇਸ ਤਹ ਭਈ ਮੈਨਕਾ ਹੀਰ ॥
ਯਾ ਜਗ ਮੈ ਗਾਵਤ ਸਦਾ ਸਭ ਕਬਿ ਕਲ ਜਸ ਧੀਰ ॥੩੧॥
ਇਤਿ ਸਰੀ ਚਰਿਤਰ ਪਖਯਾਨੇ ਤਰਿਯਾ ਚਰਿਤਰੇ ਮੰਤਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਅਠਾਨਵੋ ਚਰਿਤਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤ ਸਭਮ ਸਤ ॥੯੮॥੧੮੨੮॥ਅਫਜੂੰ॥
Moral
Only Poet think it is a Love Story. So People who comment that this is a love story could be a Poet but not Gurmukh.
It's astonishing fact that there is one more thing which could
This is Example of Ishq Majaji which have no power before Ishq Haqiqi. But Guru Sahib told this to know that their is one more thing for which person leave the world. The last line ਯਾ ਜਗ ਮੈ ਗਾਵਤ ਸਦਾ ਸਭ ਕਬਿ ਕਲ ਜਸ ਧੀਰ ॥੩੧॥, itself states that Guru Sahib have not stressed upon this but just told this for knowledge.
Now when Gurmukh read this chariter than he could get many morals out of it, Self Willed Manmukh Keep on Saying these love Stories. Remember this is Story which may have no relation with reality but what actually it is telling is matter which a mature mind could read understand and narrate before people.
Charitropakhyan : List of Charitars |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 41 | 42 | 43 | 44 | 45 | 46 | 47 | 48 | 49 | 50 | 51 | 52 | 53 | 54 | 55 | 56 | 57 | 58 | 59 | 60 | 61 | 62 | 63 | 64 | 65 | 66 | 67 | 68 | 69 | 70 | 71 | 72 | 73 | 74 | 75 | 76 | 77 | 78 | 79 | 80 | 81 | 82 | 83 | 84 | 85 | 86 | 87 | 88 | 89 | 90 | 91 | 92 | 93 | 94 | 95 | 96 | 97 | 98 | 99 | 100 |
