Chandi Charitar (Charitropakhyan)
Chandi Charitar is First Charitar of Charitropakhyan written by Guru Gobind Singh. This is Fourth Chandi Charitar in Dasam Granth and present in last bani, it is also called Gurmat(i) Da Charitar. In this, Guru Sahib is explaining function and characteristics of Chandi. This is Shubh or Shudh Charitar. The Charitar itself states that Chandi is not some Lady or Idol but it is a Panth(wa), one who walks on path of Chandi will attain god. It is also cleared in it that Chandi gets form when someone speaks it from mouth with help of Intelligent and Spiritual Mind(Vivek Budhi). This charitar also cleared that with help of this Gurmat(Chandi) many Deamons were killed by Durga and with help of Chandi all manmatt vanishes. The Chandi(Gurmat) is Kalki which will finish all Manmatt. Gurmukhs explained Chandi as Icha Shakti of God and Gurmat. The whole Charitar itself explain that Chandi is not Durga or Kali or any Hindu diety. Chandi is also called Halbi, Junbi and Magrabi which means all other religions are form of same Gurmat i.e born from gurmat. Gurmat Vyakhya.
Bani
ਤਹੀ ਖੜਗਧਾਰਾ ਤਹੀ ਬਾਢਵਾਰੀ ॥ ਤਹੀ ਤੀਰ ਤਰਵਾਰ ਕਾਤੀ ਕਟਾਰੀ ॥
ਹਲਬੀ ਜਨਬੀ ਮਗਰਬੀ ਤਹੀ ਹੈ ॥ ਨਿਹਾਰੌ ਜਹਾ ਆਪ ਠਾਢੀ ਵਹੀ ਹੈ ॥੧॥
ਤਹੀ ਜੋਗ ਮਾਯਾ ਤਸੀ ਬਾਕਬਾਨੀ ॥ ਤਹੀ ਆਪ ਰੂਪਾ ਤਹੀ ਸਰੀ ਭਵਾਨੀ ॥
ਤਹੀ ਬਿਸਨ ਤੂ ਬਰਹਮ ਤੂ ਰਦਰ ਰਾਜੈ ॥ ਤਹੀ ਬਿਸਵ ਮਾਤਾ ਸਦਾ ਜੈ ਬਿਰਾਜੈ ॥੨॥
ਤਹੀ ਦੇਵ ਤੂ ਦੈਤ ਤੈ ਜਛ ਉਪਾਝ ॥ ਤਹੀ ਤਰਕ ਹਿੰਦੂ ਜਗਤ ਮੈ ਬਨਾਝ ॥
ਤਹੀ ਪੰਥ ਹਵੈ ਅਵਤਰੀ ਸਰਿਸਟਿ ਮਾਹੀ ॥ ਤਹੀ ਬਕਰਤ ਤੇ ਬਰਹਮ ਬਾਦੋ ਬਕਾਹੀ ॥੩॥
ਤਹੀ ਬਿਕਰਤ ਰੂਪਾ ਤਹੀ ਚਾਰ ਨੈਨਾ ॥ ਤਹੀ ਰੂਪ ਬਾਲਾ ਤਹੀ ਬਕਰ ਬੈਨਾ ॥
ਤਹੀ ਬਕਰ ਤੇ ਬੇਦ ਚਾਰੋ ਉਚਾਰੇ ॥ ਤਮੀ ਸੰਭ ਨੈਸੰਭ ਦਾਨੌ ਸੰਘਾਰੇ ॥੪॥
ਜਗੈ ਜੰਗ ਤੋ ਸੌ ਭਜੈ ਭੂਪ ਭਾਰੀ ॥ ਬਧੇ ਛਾਡਿ ਬਾਨਾ ਕਢੀ ਬਾਢਵਾਰੀ ॥
ਤੂ ਨਰਸਿੰਘ ਹਵੈ ਕੈ ਹਿਰਾਨਾਛ ਮਾਰਯੋ ॥ ਤਮੀ ਦਾੜ ਪੈ ਭੂਮਿ ਕੋ ਭਾਰ ਧਾਰਯੋ ॥੫॥
ਤਮੀ ਰਾਮ ਹਵੈ ਕੈ ਹਠੀ ਦੈਤ ਘਾਯੋ ॥ ਤਮੀ ਕਰਿਸਨ ਹਵੈ ਕੰਸ ਕੇਸੀ ਖਪਾਯੋ ॥
ਤਹੀ ਜਾਲਪਾ ਕਾਲਕਾ ਕੈ ਬਖਾਨੀ ॥ ਤਹੀ ਚੌਦਹੂੰ ਲੋਕ ਕੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ॥੬॥
ਤਹੀ ਕਾਲ ਕੀ ਰਾਤਰਿ ਹਵੈ ਕੈ ਬਿਹਾਰੈ ॥ ਤਹੀ ਆਦਿ ਉਪਾਵੈ ਤਹੀ ਅੰਤ ਮਾਰੈ ॥
ਤਹੀ ਰਾਜ ਰਾਜੇਸਵਰੀ ਕੈ ਬਖਾਨੀ ॥ ਤਹੀ ਚੌਦਹੂੰ ਲੋਕ ਕੀ ਆਪ ਰਾਨੀ ॥੭॥
ਤਮੈ ਲੋਗ ਉਗਰਾ ਅਤਿਉਗਰਾ ਬਖਾਨੈ ॥ ਤਮੈ ਅਦਰਜਾ ਬਯਾਸ ਬਾਨੀ ਪਛਾਨੈ ॥
ਤਮੀ ਸੇਸ ਕੀ ਆਪ ਸੇਜਾ ਬਨਾਈ ॥ ਤਹੀ ਕੇਸਰ ਬਾਹਨੀ ਕੈ ਕਹਾਈ ॥੮॥
ਤਤੋ ਸਾਰ ਕੂਟਾਨ ਕਿਰਿ ਕੈ ਸਹਾਯੋ ॥ ਤਹੀ ਚੰਡ ਔ ਮੰਡ ਦਾਨੋ ਖਪਾਯੋ ॥
ਤਹੀ ਰਕਤ ਬੀਜਾਰਿ ਸੌ ਜਧ ਕੀਨੋ ॥ ਤਮੀ ਹਾਥ ਦੈ ਰਾਖਿ ਦੇਵੇ ਸ ਲੀਨੋ ॥੯॥
ਤਮੀ ਮਹਿਕ ਦਾਨੋ ਬਡੇ ਕੋਪਿ ਘਾਯੋ ॥ ਤੂ ਧੂਮਰਾਛ ਜਵਾਲਾਛ ਕੀ ਸੌ ਜਰਾਯੋ ॥
ਤਮੀ ਕੌਚ ਬਕਰਤਾਪਨੇ ਤੇ ਉਚਾਰਯੋ ॥ ਬਿਡਾਲਾਛ ਔ ਚਿਛਰਾਛਸ ਬਿਡਾਰਯੋ ॥੧੦॥
ਤਮੀ ਡਹ ਡਹ ਕੈ ਡਵਰ ਕੋ ਬਜਾਯੋ ॥ ਤਹੀ ਕਹ ਕਹ ਕੈ ਹਸੀ ਜਧ ਪਾਯੋ ॥
ਤਹੀ ਅਸਟ ਅਸਟ ਹਾਥ ਮੈ ਅਸਤਰ ਧਾਰੇ ॥ ਅਜੈ ਜੈ ਕਿਤੇ ਕੇਸ ਹੂੰ ਤੇ ਪਛਾਰੇ ॥੧੧॥
ਜਯੰਤੀ ਤਹੀ ਮੰਗਲਾ ਰੂਪ ਕਾਲੀ ॥ ਕਪਾਲਨਿ ਤਹੀ ਹੈ ਤਹੀ ਭਦਰਕਾਲੀ ॥
ਦਰਗਾ ਤੂ ਛਿਮਾ ਤੂ ਸਿਵਾ ਰੂਪ ਤੋਰੋ ॥ ਤ ਧਾਤਰੀ ਸਵਾਹਾ ਨਮਸਕਾਰ ਮੋਰੋ ॥੧੨॥
ਤਹੀ ਪਰਾਤ ਸੰਧਯਾ ਅਰਨ ਬਸਤਰ ਧਾਰੇ ॥ ਤਮੰ ਧਯਾਨ ਮੈ ਸਕਲ ਅੰਬਰ ਸ ਧਾਰੇ ॥
ਤਹੀ ਪੀਤ ਬਾਨਾ ਸਯੰਕਾਲ ਧਾਰਯੋ ॥ ਸਭੈ ਸਾਧੂਅਨ ਕੋ ਮਹਾ ਮੋਹ ਟਾਰਯੋ ॥੧੩॥
ਤਹੀ ਆਪ ਕੋ ਰਕਤ ਦੰਤਾ ਕਹੈ ਹੈ ॥ ਤਹੀ ਬਿਪਰ ਚਿੰਤਾਨ ਹੂੰ ਕੋ ਚਬੈ ਹੈ ॥
ਤਹੀ ਨੰਦ ਕੇ ਧਾਮ ਮੈ ਔਤਰੈਗੀ ॥ ਤ ਸਾਕੰ ਭਰੀ ਸਾਕ ਸੋ ਤਨ ਭਰੈਗੀ ॥੧੪॥
ਤ ਬੌਧਾ ਤਹੀ ਮਛ ਕੋ ਰੂਪ ਕੈ ਹੈ ॥ ਤਹੀ ਕਛ ਹਵੈ ਹੈ ਸਮੰਦਰਹਿ ਮਥੈ ਹੈ ॥
ਤਹੀ ਆਪ ਦਿਜ ਰਾਮ ਕੋ ਰੂਪ ਧਰਿ ਹੈ ॥ ਨਿਛਤਰਾ ਪਰਿਥੀ ਬਾਰ ਇਕੀਸ ਕਰਿ ਹੈ ॥੧੫॥
ਤਹੀ ਆਪ ਕੌ ਨਿਹਕਲੰਕੀ ਬਨੈ ਹੈ ॥ ਸਭੈ ਹੀ ਮਲੇਛਾਨ ਕੋ ਨਾਸ ਕੈ ਹੈ ॥
ਮਾਇਯਾ ਜਾਨ ਚੇਰੋ ਮਯਾ ਮੋਹਿ ਕੀਜੈ ॥ ਚਹੌ ਚਿਤ ਮੈ ਜੋ ਵਹੈ ਮੋਹਿ ਦੀਜੈ ॥੧੬॥
ਸਵੈਯਾ ॥
ਮੰਡ ਕੀ ਮਾਲ ਦਿਸਾਨ ਕੇ ਅੰਬਰ ਬਾਮ ਕਰਿਯੋ ਗਲ ਮੈ ਅਸਿ ਭਾਰੋ ॥ ਲੋਚਨ ਲਾਲ ਕਰਾਲ ਦਿਪੈ ਦੋਊ ਭਾਲ ਬਿਰਾਜਤ ਹੈ ਅਨਿਯਾਰੋ ॥
ਛੂਟੇ ਹੈ ਬਾਲ ਮਹਾ ਬਿਕਰਾਲ ਬਿਸਾਲ ਲਸੈ ਰਦ ਪੰਤਿ ਉਜਯਾਰੋ ॥ ਛਾਡਤ ਜਵਾਲ ਲਝ ਕਰ ਬਯਾਲ ਸ ਕਾਲ ਸਦਾ ਪਰਤਿਪਾਲ ਤਿਹਾਰੋ ॥੧੭॥
ਭਾਨ ਸੇ ਤੇਜ ਭਯਾਨਕ ਭੂਤਜ ਭੂਧਰ ਸੇ ਜਿਨ ਕੇ ਤਨ ਭਾਰੇ ॥ ਭਾਰੀ ਗਮਾਨ ਭਰੇ ਮਨ ਭੀਤਰ ਭਾਰ ਪਰੇ ਨਹਿ ਸੀ ਪਗ ਧਾਰੇ ॥
ਭਾਲਕ ਜਯੋ ਭਭਕੈ ਬਿਨ ਭੈਰਨ ਭੈਰਵ ਭੇਰਿ ਬਜਾਇ ਨਗਾਰੇ ॥ ਤੇ ਭਟ ਝੂਮਿ ਗਿਰੇ ਰਨ ਭੂਮਿ ਭਵਾਨੀ ਜੂ ਕੇ ਭਲਕਾਨ ਕੇ ਮਾਰੇ ॥੧੮॥
ਓਟ ਕਰੀ ਨਹਿ ਕੋਟਿ ਭਜਾਨ ਕੀ ਚੋਟ ਪਰੇ ਰਨ ਕੋਟਿ ਸੰਘਾਰੇ ॥ ਕੋਟਨ ਸੇ ਜਿਨ ਕੇ ਤਨ ਰਾਜਿਤ ਬਾਸਵ ਸੌ ਕਬਹੂੰ ਨਹਿ ਹਾਰੇ ॥
ਰੋਸ ਭਰੇ ਨ ਫਿਰੇ ਰਨ ਤੇ ਤਨ ਬੋਟਿਨ ਲੈ ਨਭ ਗੀਧ ਪਧਾਰੇ ॥ ਤੇ ਨਰਿਪ ਘੂਮਿ ਗਿਰੇ ਰਨ ਭੂਮਿ ਸ ਕਾਲੀ ਕੇ ਕੋਪ ਕਰਿਪਾਨ ਕੇ ਮਾਰੇ ॥੧੯॥
ਅੰਜਨ ਸੇ ਤਨ ਉਗਰ ਉਦਾਯਧ ਧੂਮਰੀ ਧੂਰਿ ਭਰੇ ਗਰਬੀਲੇ ॥ ਚੌਪਿ ਚੜੇ ਚਹੂੰ ਓਰਨ ਤੇ ਚਿਤ ਭੀਤਰਿ ਚੌਪਿ ਚਿਰੇ ਚਟਕੀਲੇ ॥
ਧਾਵਤ ਤੇ ਧਰਵਾ ਸੇ ਦਸੋ ਦਿਸਿ ਤੇ ਝਟ ਦੈ ਪਟਕੈ ਬਿਕਟੀਲੇ ॥ ਰੌਰ ਪਰੇ ਰਨ ਰਾਜਿਵ ਲੋਚਨ ਰੋਸ ਭਰੇ ਰਨ ਸਿੰਘ ਰਜੀਲੇ ॥੨੦॥
ਕੋਟਿਨ ਕੋਟ ਸੌ ਚੋਟ ਪਰੀ ਨਹਿ ਓਟ ਕਰੀ ਭਝ ਅੰਗ ਨ ਢੀਲੇ ॥ ਜੇ ਨਿਪਟੇ ਅਕਟੇ ਭਟ ਤੇ ਚਟ ਦੈ ਛਿਤ ਪੈ ਪਟਕੇ ਗਰਬੀਲੇ ॥
ਜੇ ਨ ਹਟੇ ਬਿਕਟੇ ਭਟ ਕਾਹੂ ਸੌ ਤੇ ਚਟ ਦੈ ਚਟਕੇ ਚਟਕੀਲੇ ॥ ਗੌਰ ਪਰੇ ਰਨ ਰਾਜਿਵ ਲੋਚਨ ਰੋਸ ਭਰੇ ਰਨ ਸਿੰਘ ਰਜੀਲੇ ॥੨੧॥
ਧੂਮਰੀ ਧੂਰਿ ਭਰੇ ਧਮਰੇ ਤਨ ਧਾਝ ਨਿਸਾਚਰ ਲੋਹ ਕਟੀਲੇ ॥ ਮੇਚਕ ਪਬਨ ਸੇ ਜਿਨ ਕੇ ਤਨ ਕੌਚ ਸਜੇ ਮਦਮਤ ਜਟੀਲੇ ॥
ਰਾਮ ਭਨੈ ਅਤਿ ਹੀ ਰਿਸਿ ਸੋ ਜਗ ਨਾਇਕ ਸੌ ਰਨ ਠਾਟ ਠਟੀਲੇ ॥ ਤੇ ਝਟ ਦੈ ਪਟਕੇ ਛਿਤ ਪੈ ਰਨ ਰੌਰ ਪਰੇ ਰਨ ਸਿੰਘ ਰਜੀਲੇ ॥੨੨॥
ਬਾਜਤ ਡੰਕ ਅਤੰਕ ਸਮੈ ਲਖਿ ਦਾਨਵ ਬੰਕ ਬਡੇ ਗਰਬੀਲੇ ॥ ਛੂਟਤ ਬਾਨ ਕਮਾਨਨ ਕੇ ਤਨ ਕੈ ਨ ਭਝ ਤਿਨ ਕੇ ਤਨ ਢੀਲੇ ॥
ਤੇ ਜਗ ਮਾਤ ਚਿਤੈ ਚਪਿ ਕੈ ਚਟਿ ਦੈ ਛਿਤ ਪੈ ਚਟਕੇ ਚਟਕੀਲੇ ॥ ਰੌਰ ਪਰੇ ਰਨ ਰਾਜਿਵ ਲੋਚਨ ਰੋਸ ਭਰੇ ਰਨ ਸਿੰਘ ਰਜੀਲੇ ॥੨੩॥
ਜੰਗ ਜਗੇ ਰਨ ਰੰਗ ਸਮੈ ਅਰਿਧੰਗ ਕਰੇ ਭਟ ਕੋਟਿ ਦਸੀਲੇ ॥ ਰੰਡਨ ਮੰਡ ਬਿਥਾਰ ਘਨੇ ਹਰ ਕੌ ਪਹਿਰਾਵਤ ਹਾਰ ਛਬੀਲੇ ॥
ਧਾਵਤ ਹੈ ਜਿਤਹੀ ਤਿਤਹੀ ਅਰਿ ਭਾਜਿ ਚਲੇ ਕਿਤਹੀ ਕਰਿ ਹੀਲੇ ॥ ਰੌਰ ਪਰੇ ਰਨ ਰਾਵਿਜ ਲੋਚਨ ਰੋਸ ਭਰੇ ਰਨ ਸਿੰਘ ਰਜੀਲੇ ॥੨੪॥
ਸੰਭ ਨਿਸੰਭ ਤੇ ਆਦਿਕ ਸੂਰ ਸਭੇ ਉਮਡੇ ਕਰਿ ਕੋਪ ਅਖੰਡਾ ॥ ਕੌਚ ਕਰਿਪਾਨ ਕਮਾਨਨ ਬਾਨ ਕਸੇ ਕਰ ਧੋਪ ਫਰੀ ਅਰ ਖੰਡਾ ॥
ਖੰਡ ਭਝ ਜ ਅਖੰਡਲ ਤੇ ਨਹਿ ਜੀਤਿ ਫਿਰੇ ਬਸਧਾ ਨਵ ਖੰਡਾ ॥ ਤੇ ਜਤ ਕੋਪ ਗਿਰੇਬਨਿ ਓਪ ਕਰਿਪਾਨ ਕੇ ਕੀਨੇ ਕੀਝ ਕਟਿ ਖੰਡਾ ॥੨੫॥
ਤੋਟਕ ਛੰਦ ॥
ਜਬ ਹੀ ਕਰ ਲਾਲ ਕਰਿਪਾਨ ਗਹੀ ॥ ਨਹਿ ਮੋ ਤੇ ਪਰਭਾ ਤਿਹ ਜਾਤ ਕਹੀ ॥
ਤਿਹ ਤੇਜ ਲਖੇ ਭਟ ਯੌ ਭਟਕੇ ॥ ਮਨੋ ਸੂਰ ਚੜਿਯੋ ਉਡ ਸੇ ਸਟਕੇ ॥੨੬॥
ਕਪਿ ਕਾਲਿ ਕਰਿਪਾਨ ਕਰੰ ਗਹਿ ਕੈ ॥ ਦਲ ਦੈਤਨ ਬੀਚ ਪਰੀ ਕਹਿ ਕੈ ॥
ਘਟਿਕਾ ਇਕ ਬੀਚ ਸਭੋ ਹਨਿਹੌ ॥ ਤਮ ਤੇ ਨਹਿ ਝਕ ਬਲੀ ਗਨਿਹੌ ॥੨੭॥
ਸਵੈਯਾ ॥
ਮੰਦਲ ਤੂਰ ਮਰਿਦੰਗ ਮਚੰਗਨ ਕੀ ਧਨਿ ਕੈ ਲਲਕਾਰਿ ਪਰੇ ॥ ਅਰ ਮਾਨ ਭਰੇ ਮਿਲਿ ਆਨਿ ਅਰੇ ਨ ਗਮਾਨ ਕੌ ਛਾਡਿ ਕੈ ਪੈਗ ਟਰੇ ॥
ਤਿਨ ਕੇ ਜਮ ਜਦਿਪ ਪਰਾਨ ਹਰੇ ਨ ਮਰੇ ਤਬ ਲੌ ਇਹ ਭਾਤਿ ਅਰੇ ॥ ਜਸ ਕੋ ਕਰਿ ਕੈ ਨ ਚਲੇ ਡਰਿ ਕੈ ਲਰਿ ਕੈ ਮਰਿ ਕੈ ਭਵ ਸਿੰਧ ਤਰੇ ॥੨੮॥
ਜੇਨ ਮਿਟੇ ਬਿਕਟੇ ਭਟ ਕਾਹੂ ਸੌ ਬਾਸਵ ਸੌ ਕਬਹੂੰ ਨ ਪਛੇਲੇ ॥ ਤੇ ਗਰਜੇ ਜਬ ਹੀ ਰਨ ਮੈ ਗਨ ਭਾਜਿ ਚਲੇ ਬਿਨ ਆਪ ਅਕੇਲੇ ॥
ਤੇ ਕਪਿ ਕਾਲਿ ਕਟੇ ਝਟ ਕੈ ਕਦਲੀ ਬਨ ਜਯੋ ਧਰਨੀ ਪਰ ਮੇਲੇ ॥ ਸਰੋਨ ਰੰਗੀਨ ਭਝ ਪਟ ਮਾਨਹ ਫਾਗ ਸਮੈ ਸਭ ਚਾਚਰਿ ਖੇਲੇ ॥੨੯॥
ਦੋਹਰਾ ॥
ਚੜੀ ਚੰਡਿਕਾ ਚੰਡ ਹਵੈ ਤਪਤ ਤਾਂਬਰ ਸੇ ਨੈਨ ॥ ਮਤ ਭਈ ਮਦਰਾ ਭਝ ਬਕਤ ਅਟਪਟੇ ਬੈਨ ॥੩੦॥
ਸਵੈਯਾ ॥
ਸਭ ਸਤਰਨ ਕੋ ਹਨਿਹੌ ਛਿਨ ਮੈ ਸ ਕਹਿਯੋ ਬਚ ਕੋਪ ਕੀਯੋ ਮਨ ਮੈ ॥ ਤਰਵਾਰਿ ਸੰਭਾਰਿ ਮਹਾ ਬਲ ਧਾਰਿ ਧਵਾਇ ਕੈ ਸਿੰਘ ਧਸੀ ਰਨ ਮੈ ॥
ਜਗਮਾਤ ਕੇ ਆਯਧ ਹਾਥਨ ਮੈ ਚਮਕੈ ਝਸੇ ਦੈਤਨ ਕੇ ਗਨ ਮੈ ॥ ਲਪਕੈ ਝਪਕੈ ਬੜਵਾਨਲ ਕੀ ਦਮਕੈ ਮਨੋ ਬਾਰਿਧ ਕੇ ਬਨ ਮੈ ॥੩੧॥
ਕੋਪ ਅਖੰਡ ਕੈ ਚੰਡਿ ਪਰਚੰਡ ਮਿਆਨ ਤੇ ਕਾਢਿ ਕਰਿਪਾਨ ਗਹੀ ॥ ਦਲ ਦੇਵ ਔ ਦੈਤਨ ਕੀ ਪਰਤਿਨਾ ਲਖਿ ਤੇਗ ਛਟਾ ਛਬ ਰੀਝ ਰਹੀ ॥
ਸਿਰ ਚਿਛਰ ਕੇ ਇਹ ਭਾਂਤਿ ਪਰੀ ਨਹਿ ਮੋ ਤੇ ਪਰਭਾ ਤਿਹ ਜਾਤ ਕਹੀ ॥ ਰਿਪ ਮਾਰਿ ਕੈ ਫਾਰਿ ਪਹਾਰ ਸੇ ਬੈਰੀ ਪਤਾਰ ਲਗੇ ਤਰਵਾਰਿ ਬਹੀ ॥੩੨॥
ਦੋਹਰਾ ॥
ਤਪਕ ਤਬਰ ਬਰਛੀ ਬਿਸਿਖ ਅਸਿ ਅਨੇਕ ਝਮਕਾਹਿ ॥ ਧਜਾ ਪਤਾਕਾ ਫਰਹਰੈ ਭਾਨ ਨ ਹੇਰੇ ਜਾਹਿ ॥੩੩॥
ਰਨ ਮਾਰੂ ਬਾਜੈ ਘਨੇ ਗਗਨ ਗੀਧ ਮੰਡਰਾਹਿ ॥ ਚਟਪਟ ਦੈ ਜੋਧਾ ਬਿਕਟ ਝਟਪਟ ਕਟਿ ਕਟਿ ਜਾਹਿ ॥੩੪॥
ਅਨਿਕ ਤੂਰ ਭੇਰੀ ਪਰਣਵ ਗੋਮਖ ਅਨਿਕ ਮਰਿਦੰਗ ॥ ਸੰਖ ਬੇਨ ਬੀਨਾ ਬਜੀ ਮਰਲੀ ਮਰਜ ਮਚੰਗ ॥੩੫॥
ਨਾਦ ਨਫੀਰੀ ਕਾਨਰੇ ਦੰਦਭ ਬਜੇ ਅਨੇਕ ॥ ਸਨਿ ਮਾਰੂ ਕਾਤਰ ਭਿਰੇ ਰਨ ਤਜਿ ਫਿਰਿਯੋ ਨ ਝਕ ॥੩੬॥
ਕਿਚਪਚਾਇ ਜੋਧਾ ਮੰਡਹਿ ਲਰਹਿ ਸਨੰਮਖ ਆਨ ॥ ਧਕਿ ਧਕਿ ਪਰੈ ਕਬੰਧ ਭੂਅ ਸਰ ਪਰ ਕਰੈ ਪਯਾਨ ॥੩੭॥
ਰਨ ਫਿਕਰਤ ਜੰਬਕ ਫਿਰਹਿ ਆਸਿਖ ਅਚਵਤ ਪਰੇਤ ॥ ਗੀਧ ਮਾਸ ਲੈ ਲੈ ਉਡਹਿ ਸਭਟ ਨ ਛਾਡਹਿ ਖੇਤ ॥੩੮॥
ਸਵੈਯਾ ॥
ਨਿਸ ਨਨਾਦ ਡਹ ਡਹ ਡਾਮਰ ਦੈ ਦੈ ਦਮਾਮਨ ਕੌ ਨਿਜਕਾਨੇ ॥ ਭੂਰ ਦਈਤਨ ਕੋ ਦਲ ਦਾਰਨ ਦੀਹ ਹਤੇ ਕਰਿ ਝਕ ਨ ਜਾਨੇ ॥
ਜੀਤਿ ਫਿਰੈ ਨਵਖੰਡਨ ਕੌ ਨਹਿ ਬਾਸਵ ਸੋ ਕਬਹੂੰ ਡਰਪਾਨੇ ॥ ਤੇ ਤਮ ਸੌ ਲਰਿ ਕੈ ਮਰਿ ਕੈ ਭਟ ਅੰਤ ਕੋ ਅੰਤ ਕੇ ਧਾਮ ਸਿਧਾਨੇ ॥੩੯॥
ਦੋਹਰਾ ॥
ਰਨ ਡਾਕਿਨਿ ਡਹਕਤ ਫਿਰਤ ਕਹਕਤ ਫਿਰਤ ਮਸਾਨ ॥ ਬਿਨ ਸੀਸਨ ਡੋਲਤ ਸਭਟ ਗਹਿ ਗਹਿ ਕਰਨ ਕਰਿਪਾਨ ॥੪੦॥
ਅਸਿ ਅਨੇਕ ਕਾਢੇ ਕਰਨ ਲਰਹਿ ਸਭਟ ਸਮਹਾਇ ॥ ਲਰਿ ਗਿਰਿ ਮਰਿ ਭੂ ਪਰ ਪਰੈ ਬਰੈ ਬਰੰਗਨਿ ਜਾਇ ॥੪੧॥
ਅਨਤਰਯਾ ਜਯੋ ਸਿੰਧ ਕੋ ਚਹਤ ਤਰਨ ਕਰਿ ਜਾਉ ॥ ਬਿਨ ਨੌਕਾ ਕੈਸੇ ਤਰੈ ਲਝ ਤਿਹਾਰੋ ਨਾਉ ॥੪੨॥
ਮੂਕ ਉਚਰੈ ਸਾਸਤਰ ਖਟ ਪਿੰਗ ਗਿਰਨ ਚੜਿ ਜਾਇ ॥ ਅੰਧ ਲਖੈ ਬਦਰੋ ਸਨੈ ਜੋ ਤਮ ਕਰੌ ਸਹਾਇ ॥੪੩॥
ਅਰਘ ਗਰਭ ਨਰਿਪ ਤਰਿਯਨ ਕੋ ਭੇਦ ਨ ਪਾਯੋ ਜਾਇ ॥ ਤਊ ਤਿਹਾਰੀ ਕਰਿਪਾ ਤੇ ਕਛ ਕਛ ਕਹੋ ਬਨਾਇ ॥੪੪॥
ਪਰਥਮ ਮਾਨਿ ਤਮ ਕੋ ਕਹੋ ਜਥਾ ਬਧਿ ਬਲ ਹੋਇ ॥ ਘਟਿ ਕਬਿਤਾ ਲਖਿ ਕੈ ਕਬਹਿ ਹਾਸ ਨ ਕਰਿਯਹ ਕੋਇ ॥੪੫॥
ਪਰਥਮ ਧਯਾਇ ਸਰੀ ਭਗਵਤੀ ਬਰਨੌ ਤਰਿਯਾ ਪਰਸੰਗ ॥ ਮੋ ਘਟ ਮੈ ਤਮ ਹਵੈ ਨਦੀ ਉਪਜਹ ਬਾਕ ਤਰੰਗ ॥੪੬॥
ਸਵੈਯਾ ॥
ਮੇਰ ਕਿਯੋ ਤਰਿਣ ਤੇ ਮਹਿ ਜਾਹਿ ਗਰੀਬ ਨਿਵਾਜ ਨ ਦੂਸਰ ਤੋਸੌ ॥ ਭੂਲ ਛਿਮੋ ਹਮਰੀ ਪਰਭ ਆਪਨ ਭੂਲਨਹਾਰ ਕਹੂੰ ਕੋਊ ਮੋਸੌ ॥
ਸੇਵ ਕਰੈ ਤਮਰੀ ਤਿਨ ਕੇ ਛਿਨ ਮੈ ਧਨ ਲਾਗਤ ਧਾਮ ਭਰੋਸੌ ॥ ਯਾ ਕਲਿ ਮੈ ਸਭਿ ਕਲਿ ਕਰਿਪਾਨ ਕੀ ਭਾਰੀ ਭਜਾਨ ਕੋ ਭਾਰੀ ਭਰੋਸੌ ॥੪੭॥
ਖੰਡਿ ਅਖੰਡਨ ਖੰਡ ਕੈ ਚੰਡਿ ਸ ਮੰਡ ਰਹੇ ਛਿਤ ਮੰਡਲ ਮਾਹੀ ॥ ਦੰਡਿ ਅਦੰਡਨ ਕੋ ਭਜਦੰਡਨ ਭਾਰੀ ਘਮੰਡ ਕਿਯੋ ਬਲ ਬਾਹੀ ॥
ਥਾਪਿ ਅਖੰਡਲ ਕੌ ਸਰ ਮੰਡਲ ਨਾਦ ਸਨਿਯੋ ਬਰਹਮੰਡ ਮਹਾ ਹੀ ॥ ਕਰੂਰ ਕਵੰਡਲ ਕੋ ਰਨ ਮੰਡਲ ਤੋ ਸਮ ਸੂਰ ਕੋਊ ਕਹੂੰ ਨਾਹੀ ॥੪੮॥
ਇਤਿ ਸਰੀ ਚਰਿਤਰ ਪਖਯਾਨੇ ਚੰਡੀ ਚਰਿਤਰੇ ਪਰਥਮ ਧਯਾਇ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤ ਸਭਮ ਸਤ ॥੧॥੪੮॥ਅਫਜੂੰ॥
Scholars Interpretations
- Pritpal Singh Bindra, a Scholar, said that this Charitar, as a part of Chritropakhyan(Chritars), was quiet inappropriate. As opposed to the other Chritars, this is a philosophical-cum-mythological narration and not a tale as such. It should have been endowed a separate entity in Sri Dasam Granth.
