ਬਿਲਾਵਲ੝ ਮਹਲਾ 5 ॥

ਪ੝ਰਭ ਜਨਮ ਮਰਨ ਨਿਵਾਰਿ ॥ ਹਾਰਿ ਪਰਿਓ ਦ੝ਆਰਿ ॥ ਗਹਿ ਚਰਨ ਸਾਧੂ ਸੰਗ ॥ ਮਨ ਮਿਸਟ ਹਰਿ ਹਰਿ ਰੰਗ ॥ ਕਰਿ ਦਇਆ ਲੇਹ੝ ਲੜਿ ਲਾਇ ॥ ਨਾਨਕਾ ਨਾਮ੝ ਧਿਆਇ ॥1॥

ਦੀਨਾ ਨਾਥ ਦਇਆਲ ਮੇਰੇ ਸ੝ਆਮੀ ਦੀਨਾ ਨਾਥ ਦਇਆਲ ॥ ਜਾਚਉ ਸੰਤ ਰਵਾਲ ॥1॥ ਰਹਾਉ ॥

ਸੰਸਾਰ੝ ਬਿਖਿਆ ਕੂਪ ॥ ਤਮ ਅਗਿਆਨ ਮੋਹਤ ਘੂਪ ॥ ਗਹਿ ਭ੝ਜਾ ਪ੝ਰਭ ਜੀ ਲੇਹ੝ ॥ ਹਰਿ ਨਾਮ੝ ਅਪ੝ਨਾ ਦੇਹ੝ ॥ ਪ੝ਰਭ ਤ੝ਝ ਬਿਨਾ ਨਹੀ ਠਾਉ ॥ ਨਾਨਕਾ ਬਲਿ ਬਲਿ ਜਾਉ ॥2॥

ਲੋਭਿ ਮੋਹਿ ਬਾਧੀ ਦੇਹ ॥ ਬਿਨ੝ ਭਜਨ ਹੋਵਤ ਖੇਹ ॥ ਜਮਦੂਤ ਮਹਾ ਭਇਆਨ ॥ ਚਿਤ ਗ੝ਪਤ ਕਰਮਹਿ ਜਾਨ ॥ ਦਿਨ੝ ਰੈਨਿ ਸਾਖਿ ਸ੝ਨਾਇ ॥ ਨਾਨਕਾ ਹਰਿ ਸਰਨਾਇ ॥3॥

ਭੈ ਭੰਜਨਾ ਮ੝ਰਾਰਿ ॥ ਕਰਿ ਦਇਆ ਪਤਿਤ ਉਧਾਰਿ ॥ ਮੇਰੇ ਦੋਖ ਗਨੇ ਨ ਜਾਹਿ ॥ ਹਰਿ ਬਿਨਾ ਕਤਹਿ ਸਮਾਹਿ ॥ ਗਹਿ ਓਟ ਚਿਤਵੀ ਨਾਥ ॥ ਨਾਨਕਾ ਦੇ ਰਖ੝ ਹਾਥ ॥4॥

ਹਰਿ ਗ੝ਣ ਨਿਧੇ ਗੋਪਾਲ ॥ ਸਰਬ ਘਟ ਪ੝ਰਤਿਪਾਲ ॥ ਮਨਿ ਪ੝ਰੀਤਿ ਦਰਸਨ ਪਿਆਸ ॥ ਗੋਬਿੰਦ ਪੂਰਨ ਆਸ ॥ ਇਕ ਨਿਮਖ ਰਹਨ੝ ਨ ਜਾਇ ॥ ਵਡ ਭਾਗਿ ਨਾਨਕ ਪਾਇ ॥5॥

ਪ੝ਰਭ ਤ੝ਝ ਬਿਨਾ ਨਹੀ ਹੋਰ ॥ ਮਨਿ ਪ੝ਰੀਤਿ ਚੰਦ ਚਕੋਰ ॥ ਜਿਉ ਮੀਨ ਜਲ ਸਿਉ ਹੇਤ੝ ॥ ਅਲਿ ਕਮਲ ਭਿੰਨ੝ ਨ ਭੇਤ੝ ॥ ਜਿਉ ਚਕਵੀ ਸੂਰਜ ਆਸ ॥ ਨਾਨਕ ਚਰਨ ਪਿਆਸ ॥6॥

ਜਿਉ ਤਰ੝ਨਿ ਭਰਤ ਪਰਾਨ ॥ ਜਿਉ ਲੋਭੀਝ ਧਨ੝ ਦਾਨ੝ ॥ ਜਿਉ ਦੂਧ ਜਲਹਿ ਸੰਜੋਗ੝ ॥ ਜਿਉ ਮਹਾ ਖ੝ਧਿਆਰਥ ਭੋਗ੝ ॥ ਜਿਉ ਮਾਤ ਪੂਤਹਿ ਹੇਤ੝ ॥ ਹਰਿ ਸਿਮਰਿ ਨਾਨਕ ਨੇਤ ॥7॥

ਜਿਉ ਦੀਪ ਪਤਨ ਪਤੰਗ ॥ ਜਿਉ ਚੋਰ੝ ਹਿਰਤ ਨਿਸੰਗ ॥ ਮੈਗਲਹਿ ਕਾਮੈ ਬੰਧ੝ ॥ ਜਿਉ ਗ੝ਰਸਤ ਬਿਖਈ ਧੰਧ੝ ॥ ਜਿਉ ਜੂਆਰ ਬਿਸਨ੝ ਨ ਜਾਇ ॥ ਹਰਿ ਨਾਨਕ ਇਹ੝ ਮਨ੝ ਲਾਇ ॥8॥

ਕ੝ਰੰਕ ਨਾਦੈ ਨੇਹ੝ ॥ ਚਾਤ੝ਰਿਕ੝ ਚਾਹਤ ਮੇਹ੝ ॥ ਜਨ ਜੀਵਨਾ ਸਤਸੰਗਿ ॥ ਗੋਬਿਦ੝ ਭਜਨਾ ਰੰਗਿ ॥ ਰਸਨਾ ਬਖਾਨੈ ਨਾਮ੝ ॥ ਨਾਨਕ ਦਰਸਨ ਦਾਨ੝ ॥9॥

ਗ੝ਨ ਗਾਇ ਸ੝ਨਿ ਲਿਖਿ ਦੇਇ ॥ ਸੋ ਸਰਬ ਫਲ ਹਰਿ ਲੇਇ ॥ ਕ੝ਲ ਸਮੂਹ ਕਰਤ ਉਧਾਰ੝ ॥ ਸੰਸਾਰ੝ ਉਤਰਸਿ ਪਾਰਿ ॥ ਹਰਿ ਚਰਨ ਬੋਹਿਥ ਤਾਹਿ ॥ ਮਿਲਿ ਸਾਧਸੰਗਿ ਜਸ੝ ਗਾਹਿ ॥ ਹਰਿ ਪੈਜ ਰਖੈ ਮ੝ਰਾਰਿ ॥ ਹਰਿ ਨਾਨਕ ਸਰਨਿ ਦ੝ਆਰਿ ॥10॥2॥

ਪਦਅਰਥ: ਪ੝ਰਭ—ਹੇ ਪ੝ਰਭੂ! ਨਿਵਾਰਿ—ਦੂਰ ਕਰ। ਦ੝ਆਰਿ—(ਤੇਰੇ) ਦਰ ਤੇ। ਹਾਰਿ—ਹਾਰ ਕੇ, ਥੱਕ ਕੇ, (ਹੋਰ ਪਾਸਿਆਂ ਵਲੋਂ) ਆਸ ਲਾਹ ਕੇ। ਗਹਿ—ਫੜ ਕੇ। ਮਿਸਟ—ਮਿੱਠਾ। ਕਰਿ—ਕਰ ਕੇ। ਲੜਿ—ਪੱਲੇ ਨਾਲ। ਨਾਨਕਾ—ਹੇ ਨਾਨਕ!।੧।

ਦੀਨਾ ਨਾਥ—ਹੇ ਗਰੀਬਾਂ ਦੇ ਖਸਮ! ਦਇਆਲ—ਹੇ ਦਇਆ ਦੇ ਸੋਮੇ! ਜਾਚਉ—ਜਾਚਉਂ, ਮੈਂ ਮੰਗਦਾ ਹਾਂ। ਰਵਾਲ—ਚਰਨ—ਧੂੜ।੧।ਰਹਾਉ।

ਬਿਖਿਆ—ਮਾਇਆ। ਕੂਪ—ਖੂਹ। ਤਮ—ਹਨੇਰਾ। ਅਗਿਆਨ—ਆਤਮਕ ਜੀਵਨ ਵਲੋਂ ਬੇ—ਸਮਝੀ। ਤਮ ਘੂਪ—ਘ੝ੱਪ ਹਨੇਰਾ। ਮੋਹਤ—ਮੋਹ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਗਹਿ—ਫੜ ਕੇ। ਭ੝ਜਾ—ਬਾਂਹ। ਠਾਉ—ਠਾਉਂ, ਥਾਂ, ਆਸਰਾ। ਬਲਿ ਜਾਉ—ਬਲਿ ਜਾਉਂ, ਮੈਂ ਸਦਕੇ ਜਾਂਦਾ ਹਾਂ।੨।

ਅਰਥ: ਹੇ ਗ਼ਰੀਬਾਂ ਦੇ ਖਸਮ! ਹੇ ਦਇਆ ਦੇ ਸੋਮੇ! ਹੇ ਮੇਰੇ ਸ੝ਆਮੀ! ਹੇ ਦੀਨਾ ਨਾਥ! ਹੇ ਦਇਆਲ! ਮੈਂ ਤੇਰੇ ਸੰਤ ਜਨਾਂ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਦੀ ਧੂੜ ਮੰਗਦਾ ਹਾਂ।੧।ਰਹਾਉ।

ਹੇ ਨਾਨਕ! ਪ੝ਰਭੂ ਦਾ ਨਾਮ ਸਿਮਰਿਆ ਕਰ (ਅਤੇ ਬੇਨਤੀ ਕਰਿਆ ਕਰ-) ਹੇ ਪ੝ਰਭੂ! (ਮੇਰਾ) ਜਨਮ ਮਰਨ (ਦਾ ਗੇੜ) ਮ੝ਕਾ ਦੇਹ, ਮੈਂ (ਹੋਰ ਪਾਸਿਆਂ ਵਲੋਂ) ਆਸ ਲਾਹ ਕੇ ਤੇਰੇ ਦਰ ਤੇ ਆ ਡਿੱਗਾ ਹਾਂ। (ਮਿਹਰ ਕਰ) ਤੇਰੇ ਸੰਤ ਜਨਾਂ ਦੇ ਚਰਨ ਫੜ ਕੇ (ਤੇਰੇ ਸੰਤ ਜਨਾਂ ਦਾ) ਪੱਲਾ ਫੜ ਕੇ, ਮੇਰੇ ਮਨ ਨੂੰ, ਹੇ ਹਰੀ! ਤੇਰਾ ਪਿਆਰ ਮਿੱਠਾ ਲੱਗਦਾ ਰਹੇ। ਮਿਹਰ ਕਰ ਕੇ ਮੈਨੂੰ ਆਪਣੇ ਲੜ ਨਾਲ ਲਾ ਲੈ।੧।

ਹੇ ਨਾਨਕ! (ਪ੝ਰਭੂ ਦੇ ਦਰ ਤੇ ਅਰਦਾਸ ਕਰ, ਤੇ, ਆਖ-) ਹੇ ਪ੝ਰਭੂ! ਮੈਂ (ਤੇਰੇ ਨਾਮ ਤੋਂ) ਸਦਕੇ ਜਾਂਦਾ ਹਾਂ, ਕ੝ਰਬਾਨ ਜਾਂਦਾ ਹਾਂ। ਤੈਥੋਂ ਬਿਨਾ ਮੇਰਾ ਕੋਈ ਹੋਰ ਆਸਰਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਹੇ ਪ੝ਰਭੂ! ਮੈਨੂੰ ਆਪਣਾ ਨਾਮ ਬਖ਼ਸ਼। ਇਹ ਜਗਤ ਮਾਇਆ (ਦੇ ਮੋਹ) ਦਾ ਖੂਹ ਹੈ, ਆਤਮਕ ਜੀਵਨ ਵਲੋਂ ਬੇ-ਸਮਝੀ ਦਾ ਘ੝ੱਪ ਹਨੇਰਾ (ਮੈਨੂੰ) ਮੋਹ ਰਿਹਾ ਹੈ। (ਮੇਰੀ) ਬਾਂਹ ਫੜ ਕੇ (ਮੈਨੂੰ) ਬਚਾ ਲੈ।੨।

ਪਦਅਰਥ: ਲੋਭਿ—ਲੋਭ ਨਾਲ, ਲੋਭ ਵਿਚ। ਮੋਹਿ—ਮੋਹ ਨਾਲ, ਮੋਹ ਵਿਚ। ਦੇਹ—ਸਰੀਰ। ਖੇਹ—ਮਿੱਟੀ, ਸ੝ਆਹ। ਭਇਆਨ—ਭਿਆਨਕ, ਡਰਾਵਣੇ। ਚਿਤ ਗ੝ਪਤ—ਚਿੱਤ੝ਰ ਗ੝ਪਤ। ਕਰਮਹਿ—(ਮੇਰੇ) ਕਰਮਾਂ ਨੂੰ। ਰੈਨਿ—ਰਾਤ। ਸਾਖਿ—ਗਵਾਹੀ। ਸ੝ਨਾਇ—ਸ੝ਣਾ ਕੇ। ਹਰਿ—ਹੇ ਹਰੀ!।੩।

ਭੈ—{ਲਫ਼ਜ਼ 'ਭਉ' ਤੋਂ ਬਹ੝-ਵਚਨ} ਸਾਰੇ ਡਰ। ਮ੝ਰਾਰਿ—ਹੇ ਪ੝ਰਭੂ! ਭੈ ਭੰਜਨਾ—ਹੇ ਸਾਰੇ ਡਰ ਨਾਸ ਕਰਨ ਵਾਲੇ! ਕਰਿ—ਕਰ ਕੇ। ਪਤਿਤ—ਵਿਕਾਰੀ। ਉਧਾਰਿ—ਬਚਾ ਲੈ। ਦੋਖ—ਝਬ, ਪਾਪ। ਕਤਹਿ—ਹੋਰ ਕਿੱਥੇ? ਸਮਾਹਿ—ਸਮਾ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਮ੝ਆਫ਼ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਗਹਿ—ਫੜ ਲੈ (ਮੇਰੀ ਬਾਂਹ)। ਓਟ—ਆਸਰਾ। ਚਿਤਵੀ—(ਮੈਂ) ਸੋਚੀ ਹੈ। ਨਾਥ—ਹੇ ਨਾਥ! ਦੇ ਹਾਥ—ਹੱਥ ਦੇ ਕੇ।੪।

ਗ੝ਣ ਨਿਧੇ—ਹੇ ਗ੝ਣਾਂ ਦੇ ਖ਼ਜ਼ਾਨੇ! ਗੋਪਾਲ—ਹੇ ਸ੝ਰਿਸ਼ਟੀ ਦੇ ਪਾਲਣਹਾਰ! ਘਟ—ਸਰੀਰ। ਪ੝ਰਤਿਪਾਲ—ਹੇ ਪਾਲਣ ਵਾਲੇ! ਮਨਿ—(ਮੇਰੇ) ਮਨ ਵਿਚ। ਪਿਆਸ—ਤਾਂਘ। ਪੂਰਨ ਆਸ—ਆਸ ਪੂਰੀ ਕਰ। ਨਿਮਖ—{निमेष} ਅੱਖ ਝਮਕਣ ਜਿਤਨਾ ਸਮਾ। ਵਡ ਭਾਗਿ—ਵੱਡੀ ਕਿਸਮਤ ਨਾਲ। ਪਾਇ—(ਤੇਰਾ ਮਿਲਾਪ) ਹਾਸਲ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।੫।

ਅਰਥ: ਹੇ ਨਾਨਕ! (ਆਖ-) ਹੇ ਹਰੀ! ਮੈਂ ਤੇਰੀ ਸਰਨ ਆਇਆ ਹਾਂ। ਮੇਰਾ ਸਰੀਰ ਲੋਭ ਵਿਚ ਮੋਹ ਵਿਚ ਬੱਝਾ ਪਿਆ ਹੈ, (ਤੇਰਾ) ਭਜਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਮਿੱਟੀ ਹ੝ੰਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। (ਮੈਨੂੰ) ਜਮਦੂਤ ਬੜੇ ਡਰਾਉਣੇ (ਲੱਗ ਰਹੇ ਹਨ। ਚਿੱਤ੝ਰ ਗ੝ਪਤ (ਮੇਰੇ) ਕਰਮਾਂ ਨੂੰ ਜਾਣਦੇ ਹਨ। ਦਿਨ ਅਤੇ ਰਾਤ (ਇਹ ਭੀ ਮੇਰੇ ਕਰਮਾਂ ਦੀ) ਗਵਾਹੀ ਦੇ ਕੇ (ਇਹੀ ਕਹਿ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਮੈਂ ਮੰਦ-ਕਰਮੀ ਹਾਂ)।੩।

ਹੇ ਨਾਨਕ! (ਆਖ-) ਹੇ ਸਾਰੇ ਡਰਾਂ ਦੇ ਨਾਸ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪ੝ਰਭੂ! ਮਿਹਰ ਕਰ ਕੇ (ਮੈਨੂੰ) ਵਿਕਾਰੀ ਨੂੰ (ਵਿਕਾਰਾਂ ਤੋਂ) ਬਚਾ ਲੈ। ਮੇਰੇ ਵਿਕਾਰ ਗਿਣੇ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦੇ। ਹੇ ਹਰੀ! ਤੈਥੋਂ ਬਿਨਾ ਹੋਰ ਕਿਸੇ ਦਰ ਤੇ ਭੀ ਇਹ ਬਖ਼ਸ਼ੇ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦੇ। ਹੇ ਨਾਥ! ਮੈਂ ਤੇਰਾ ਆਸਰਾ ਹੀ ਸੋਚਿਆ ਹੈ, (ਮੇਰੀ ਬਾਂਹ) ਫੜ ਲੈ, (ਆਪਣਾ) ਹੱਥ ਦੇ ਕੇ ਮੇਰੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰ।੪।

ਹੇ ਨਾਨਕ! (ਆਖ-) ਹੇ ਹਰੀ! ਹੇ ਗ੝ਣਾਂ ਦੇ ਖ਼ਜ਼ਾਨੇ! ਹੇ ਧਰਤੀ ਦੇ ਰੱਖਿਅਕ! ਹੇ ਸਭ ਸਰੀਰਾਂ ਦੇ ਪਾਲਣਹਾਰ! ਹੇ ਗੋਬਿੰਦ! (ਮੇਰੇ ਮਨ ਦੀ) ਆਸ ਪੂਰੀ ਕਰ, (ਮੇਰੇ) ਮਨ ਵਿਚ (ਤੇਰੀ) ਪ੝ਰੀਤ (ਬਣੀ ਰਹੇ, ਤੇਰੇ) ਦਰਸਨ ਦੀ ਤਾਂਘ (ਬਣੀ ਰਹੇ, ਤੇਰੇ ਦਰਸਨ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਮੈਥੋਂ) ਇਕ ਪਲ ਭਰ ਭੀ ਰਿਹਾ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਵੱਡੀ ਕਿਸਮਤ ਨਾਲ ਹੀ ਕੋਈ (ਤੇਰਾ) ਮਿਲਾਪ ਪ੝ਰਾਪਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।੫।

ਪਦਅਰਥ: ਪ੝ਰਭ—ਹੇ ਪ੝ਰਭੂ! ਮਨਿ—(ਮੇਰੇ) ਮਨ ਵਿਚ। ਮੀਨ—ਮੱਛੀ। ਸਿਉ—ਨਾਲ। ਹੇਤ੝—ਪਿਆਰ। ਅਲਿ—ਭੌਰਾ। ਕਮਲ—ਕੌਲ ਫ੝ੱਲ। ਭਿੰਨ੝—ਵੱਖਰਾ। ਭੇਤ੝—ਵਿੱਥ। ਪਿਆਸ—ਤਾਂਘ। ਭਿੰਨ੝ ਭੇਤ੝—ਫ਼ਰਕ।੬।

ਅਰਥ: ਹੇ ਨਾਨਕ! (ਆਖ-) ਹੇ ਪ੝ਰਭੂ! ਤੈਥੋਂ ਬਿਨਾ (ਮੇਰਾ ਕੋਈ) ਹੋਰ (ਆਸਰਾ) ਨਹੀਂ ਹੈ। (ਮੇਰੇ) ਮਨ ਵਿਚ (ਤੇਰੇ ਚਰਨਾਂ ਦੀ) ਪ੝ਰੀਤ ਹੈ (ਜਿਵੇਂ) ਚਕੋਰ ਨੂੰ ਚੰਦ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਮਛਲੀ ਦਾ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਹੈ, (ਜਿਵੇਂ) ਭੌਰ ਦਾ ਕੌਲ ਫ੝ੱਲ ਨਾਲੋਂ ਕੋਈ ਫ਼ਰਕ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਜਾਂਦਾ, ਜਿਵੇਂ ਚਕਵੀ ਨੂੰ ਸੂਰਜ (ਦੇ ਚੜ੝ਹਨ) ਦੀ ਉਡੀਕ ਲੱਗੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ, (ਇਸੇ ਤਰ੝ਹਾਂ, ਹੇ ਪ੝ਰਭੂ! ਮੈਨੂੰ ਤੇਰੇ) ਚਰਨਾਂ ਦੀ ਤਾਂਘ ਹੈ।੬।

ਪਦਅਰਥ: ਤਰ੝ਨਿ—ਜ੝ਆਨ ਇਸਤ੝ਰੀ। ਭਰਤ—ਭਰਤਾ, ਖਸਮ। ਪਰਾਨ—ਜਿੰਦ—ਜਨ, ਬਹ੝ਤ ਪਿਆਰਾ। ਲੋਭੀਝ—ਲੋਭੀ ਨੂੰ, ਲਾਲਚੀ ਮਨ੝ੱਖ ਨੂੰ। ਦਾਨ੝—ਦਿੱਤਾ ਜਾਣਾ, ਪ੝ਰਾਪਤੀ। ਜਲਹਿ—ਪਾਣੀ ਨਾਲ। ਸੰਜੋਗ੝—ਮਿਲਾਪ। ਖ੝ਧਿਆਰਥ—ਭ੝ੱਖੇ ਨੂੰ। ਭੋਗ੝—ਭੋਜਨ। ਪੂਤਹਿ—ਪ੝ੱਤਰ ਨਾਲ। ਹੇਤ੝—ਪਿਆਰ। ਨੇਤ—ਨਿੱਤ, ਸਦਾ।੭।

ਦੀਪ—ਦੀਵਾ। ਪਤਨ—ਡਿੱਗਣਾ {पतढ़—to fall}। ਪਤੰਗ—ਭੰਬਟ। ਹਿਰਤ—ਚ੝ਰਾਂਦਾ ਹੈ। ਨਿਸੰਗ—ਝਾਕਾ ਲਾਹ ਕੇ। ਮੈਗਲ—ਹਾਥੀ। ਕਾਮੈ ਬੰਦ੝—ਕਾਮ—ਵਾਸ਼ਨਾ ਦਾ ਮੇਲ। ਬੰਧ੝—ਸਨਬੰਧ, ਮੇਲ। ਗ੝ਰਸਤ—ਗ੝ਰਸਦਾ ਹੈ, ਕਾਬੂ ਕਰੀ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਧੰਧ੝—(ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਦਾ) ਧੰਧਾ। ਬਿਖਈ—ਵਿਸ਼ਈ (ਮਨ੝ੱਖ) ਨੂੰ। ਬਿਸਨ੝—{वढ़यसन} ਭੈੜੀ ਆਦਤ। ਲਾਇ—ਜੋੜ ਰੱਖ।੮।

ਅਰਥ: ਹੇ ਨਾਨਕ! (ਆਖ-ਹੇ ਭਾਈ) ਜਿਵੇਂ ਜ੝ਆਨ ਇਸਤ੝ਰੀ ਨੂੰ (ਆਪਣਾ) ਖਸਮ ਬਹ੝ਤ ਪਿਆਰਾ ਹ੝ੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਲਾਲਚੀ ਮਨ੝ੱਖ ਨੂੰ ਧਨ-ਪ੝ਰਾਪਤੀ (ਤੋਂ ਖ਼੝ਸ਼ੀ ਹ੝ੰਦੀ ਹੈ), ਜਿਵੇਂ ਦ੝ੱਧ ਦਾ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਮਿਲਾਪ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਬਹ੝ਤ ਭ੝ੱਖੇ ਨੂੰ ਭੋਜਨ (ਤ੝ਰਿਪਤ ਕਰਦਾ ਹੈ), ਜਿਵੇਂ ਮਾਂ ਦਾ ਪ੝ੱਤਰ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਹ੝ੰਦਾ ਹੈ, ਤਿਵੇਂ ਸਦਾ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੂੰ (ਪਿਆਰ ਨਾਲ) ਸਿਮਰਿਆ ਕਰ।੭।

ਹੇ ਨਾਨਕ! (ਆਖ-ਹੇ ਭਾਈ!) ਜਿਵੇਂ (ਪ੝ਰੇਮ ਦੇ ਬੱਝੇ) ਭੰਬਟ ਦੀਵੇ ਉਤੇ ਡਿੱਗਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਚੋਰ ਝਾਕਾ ਲਾਹ ਕੇ ਚੋਰੀ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਹਾਥੀ ਦਾ ਕਾਮ-ਵਾਸਨਾ ਨਾਲ ਜੋੜ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ (ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਦਾ) ਧੰਧਾ ਵਿਸ਼ਈ ਮਨ੝ੱਖ ਨੂੰ ਗ੝ਰਸੀ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਜ੝ਆਰੀਝ ਦੀ (ਜੂਆ ਖੇਡਣ ਦੀ) ਭੈੜੀ ਆਦਤ ਦੂਰ ਨਹੀਂ ਹ੝ੰਦੀ, ਤਿਵੇਂ (ਆਪਣੇ) ਇਸ ਮਨ ਨੂੰ (ਪ੝ਰਭੂ-ਚਰਨਾਂ ਵਿਚ ਪਿਆਰ ਨਾਲ) ਜੋੜੀ ਰੱਖੀਂ।੮।

ਪਦਅਰਥ: ਕ੝ਰੰਕ—ਹਰਨ। ਨਾਦੈ ਨੇਹ੝—ਨਾਦ ਦਾ ਪਿਆਰ। ਨਾਦ—ਖੱਲ ਨਾਲ ਮੜ੝ਹੇ ਹੋਝ ਘੜੇ ਦੀ ਆਵਾਜ਼। ਚਾਤ੝ਰਿਕ੝—ਪਪੀਹਾ। ਮੇਹ੝—ਮੀਂਹ। ਸਤਸੰਗਿ—ਸਤ ਸੰਗ ਵਿਚ। ਰੰਗਿ—ਪਿਆਰ ਵਿਚ। ਬਖਾਨੈ—ਉਚਾਰਦਾ ਹੈ। ਦਰਸਨ ਦਾਨ੝—ਦਰਸਨ ਦੀ ਦਾਤਿ।੯।

ਗਾਇ—ਗਾ ਕੇ। ਸ੝ਨਿ—ਸ੝ਣ ਕੇ। ਲਿਖਿ—ਲਿਖ ਕੇ। ਦੇਇ—ਦੇਂਦਾ ਹੈ। ਸਰਬ ਫਲ ਹਰਿ—ਸਾਰੇ ਫਲ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਹਰੀ। ਲੇਇ—(ਮਿਲਾਪ) ਹਾਸਲ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਕ੝ਲ ਸਮੂਹ—ਸਾਰੀਆਂ ਕ੝ਲਾਂ ਦਾ। ਉਧਾਰ੝—ਪਾਰ—ਉਤਾਰਾ। ਉਤਰਸਿ—ਪਾਰ ਲੰਘ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬੋਹਿਥ—ਜਹਾਜ਼। ਤਾਹਿ—ਉਹਨਾਂ ਵਾਸਤੇ। ਮਿਲਿ—ਮਿਲ ਕੇ। ਸਾਧ ਸੰਗਿ—ਗ੝ਰੂ ਦੀ ਸੰਗਤਿ ਵਿਚ। ਜਸ੝—ਸਿਫ਼ਤਿ-ਸਾਲਾਹ। ਗਾਹਿ—ਗਾਂਦੇ ਹਨ {ਬਹ੝-ਵਚਨ}। ਪੈਜ—ਲਾਜ ਇੱਜ਼ਤ। ਦ੝ਆਰਿ—ਦਰ ਤੇ।੧੦।

ਅਰਥ: ਜਿਵੇਂ ਹਰਨ ਦਾ ਘੰਡੇਹੇੜੇ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਹ੝ੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਪਪੀਹਾ (ਹਰ ਵੇਲੇ) ਮੀਂਹ ਮੰਗਦਾ ਹੈ, ਤਿਵੇਂ, ਹੇ ਨਾਨਕ! (ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ) ਸੇਵਕ ਦਾ (ਸ੝ਖੀ) ਜੀਵ ਸਾਧ ਸੰਗਤਿ ਵਿਚ (ਹੀ ਹ੝ੰਦਾ) ਹੈ, ਸੇਵਕ ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਪਰਮਾਤਮਾ (ਦੇ ਨਾਮ) ਨੂੰ ਜਪਦਾ ਹੈ, (ਆਪਣੀ) ਜੀਭ ਨਾਲ (ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ) ਨਾਮ ਉਚਾਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ (ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ) ਦਰਸਨ ਦੀ ਦਾਤਿ (ਮੰਗਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ)।੯।

ਜਿਹੜਾ ਮਨ੝ੱਖ (ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ) ਗ੝ਣ ਗਾ ਕੇ, ਸ੝ਣ ਕੇ, ਲਿਖ ਕੇ (ਇਹ ਦਾਤਿ ਹੋਰਨਾਂ ਨੂੰ ਭੀ) ਦੇਂਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਮਨ੝ੱਖ ਸਾਰੇ ਫਲ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਪ੝ਰਭੂ ਦਾ ਮਿਲਾਪ ਪ੝ਰਾਪਤ ਕਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਮਨ੝ੱਖ (ਆਪਣੀਆਂ) ਸਾਰੀਆਂ ਕ੝ਲਾਂ ਦਾ (ਹੀ) ਪਾਰ-ਉਤਾਰਾ ਕਰਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਮਨ੝ੱਖ ਸੰਸਾਰ-ਸਮ੝ੰਦਰ ਤੋਂ ਪਾਰ ਲੰਘ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਹੇ ਨਾਨਕ! ਜਿਹੜੇ ਮਨ੝ੱਖ ਗ੝ਰੂ ਦੀ ਸੰਗਤਿ ਵਿਚ ਮਿਲ ਕੇ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਸਿਫ਼ਤਿ-ਸਾਲਾਹ ਦੇ ਗੀਤ ਗਾਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, (ਸੰਸਾਰ-ਸਮ੝ੰਦਰ ਤੋਂ ਪਾਰ ਲੰਘਾਣ ਲਈ) ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਚਰਨ ਉਹਨਾਂ ਵਾਸਤੇ ਜਹਾਜ਼ (ਦਾ ਕੰਮ ਦੇਂਦੇ) ਹਨ। ਮ੝ਰਾਰੀ ਪ੝ਰਭੂ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਲਾਜ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਹਰੀ ਦੀ ਸਰਨ ਪਝ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਹਰੀ ਦੇ ਦਰ ਤੇ ਟਿਕੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।੧੦।੨।

bilaaval mehalaa 5 ||

prabh janam maran nivaar || haar pariou dhuaar || gehi charan saadhhoo sa(n)g || man misatt har har ra(n)g || kar dhaeiaa laehu larr laae || naanakaa naam dhhiaae ||1||

dheenaa naathh dhaeiaal maerae suaamee dheenaa naathh dhaeiaal || jaacho sa(n)th ravaal ||1|| rehaao ||

sa(n)saar bikhiaa koop || tham agiaan mohath ghoop || gehi bhujaa prabh jee laehu || har naam apunaa dhaehu || prabh thujh binaa nehee t(h)aao || naanakaa bal bal jaao ||2||

lobh mohi baadhhee dhaeh || bin bhajan hovath khaeh || jamadhooth mehaa bhaeiaan || chith gupath karamehi jaan || dhin rain saakh sunaae || naanakaa har saranaae ||3||

bhai bha(n)janaa muraar || kar dhaeiaa pathith oudhhaar || maerae dhokh ganae n jaahi || har binaa kathehi samaahi || gehi outt chithavee naathh || naanakaa dhae rakh haathh ||4||

har gun nidhhae gopaal || sarab ghatt prathipaal || man preeth dharasan piaas || gobi(n)dh pooran aas || eik nimakh rehan n jaae || vadd bhaag naanak paae ||5||

prabh thujh binaa nehee hor || man preeth cha(n)dh chakor || jio meen jal sio haeth || al kamal bhi(n)n n bhaeth || jio chakavee sooraj aas || naanak charan piaas ||6||

jio tharun bharath paraan || jio lobheeai dhhan dhaan || jio dhoodhh jalehi sa(n)jog || jio mehaa khudhhiaarathh bhog || jio maath poothehi haeth || har simar naanak naeth ||7||

jio dheep pathan patha(n)g || jio chor hirath nisa(n)g || maigalehi kaamai ba(n)dhh || jio grasath bikhee dhha(n)dhh || jio jooaar bisan n jaae || har naanak eihu man laae ||8||

kura(n)k naadhai naehu || chaathrik chaahath maehu || jan jeevanaa sathasa(n)g || gobidh bhajanaa ra(n)g || rasanaa bakhaanai naam || naanak dharasan dhaan ||9||

gun gaae sun likh dhaee || so sarab fal har laee || kul samooh karath oudhhaar || sa(n)saar outharas paar || har charan bohithh thaahi || mil saadhhasa(n)g jas gaahi || har paij rakhai muraar || har naanak saran dhuaar ||10||2||

Bilaaval, Fifth Mehla:

God, please release me from birth and death. I have grown weary, and collapsed at Your door. I grasp Your Feet, in the Saadh Sangat, the Company of the Holy. The Love of the Lord, Har, Har, is sweet to my mind. Be Merciful, and attach me to the hem of Your robe. Nanak meditates on the Naam, the Name of the Lord. ||1||

O Merciful Master of the meek, You are my Lord and Master, O Merciful Master of the meek. I yearn for the dust of the feet of the Saints. ||1||Pause||

The world is a pit of poison, filled with the utter darkness of ignorance and emotional attachment. Please take my hand, and save me, Dear God. Please bless me with Your Name, Lord. Without You, God, I have no place at all. Nanak is a sacrifice, a sacrifice to You. ||2||

The human body is in the grip of greed and attachment. Without meditating and vibrating upon the Lord, it is reduced to ashes. The Messenger of Death is dreadful and horrible. The recording scribes of the conscious and the unconscious, Chitr and Gupt, know all actions and karma. Day and night, they bear witness. Nanak seeks the Sanctuary of the Lord. ||3||

O Lord, Destroyer of fear and egotism, be merciful, and save the sinners. My sins cannot even be counted. Without the Lord, who can hide them? I thought of Your Support, and seized it, O my Lord and Master. Please, give Nanak Your hand and save him, Lord! ||4||

The Lord, the treasure of virtue, the Lord of the world, cherishes and and sustains every heart. My mind is thirsty for Your Love, and the Blessed Vision of Your Darshan. O Lord of the Universe, please fulfill my hopes. I cannot survive, even for an instant. By great good fortune, Nanak has found the Lord. ||5||

Without You, God, there is no other at all. My mind loves You, as the partridge loves the moon, as the fish loves the water, as the bee and the lotus cannot be separated. As the chakvi bird longs for the sun, so does Nanak thirst for the Lord's feet. ||6||

As the young bride places the hopes of her life in her husband, as the greedy person looks upon the gift of wealth, as milk is joined to water, as food is to the very hungry man, and as the mother loves her son, so does Nanak constantly remember the Lord in meditation. ||7||

As the moth falls into the lamp, as the thief steals without hesitation, as the elephant is trapped by its sexual urges, as the sinner is caught in his sins, as the gambler's addiction does not leave him, so is this mind of Nanak's attached to the Lord. ||8||

As the deer loves the sound of the bell, and as the song-bird longs for the rain, the Lord's humble servant lives in the Society of the Saints, lovingly meditating and vibrating upon the Lord of the Universe. My tongue chants the Naam, the Name of the Lord. Please bless Nanak with the gift of the Blessed Vision of Your Darshan. ||9||

One who sings the Glorious Praises of the Lord, and hears them, and writes them, receives all fruits and rewards from the Lord. He saves all his ancestors and generations, and crosses over the world-ocean. The Lord's Feet are the boat to carry him across. Joining the Saadh Sangat, the Company of the Holy, he sings the Praises of the Lord. The Lord protects his honor. Nanak seeks the Sanctuary of the Lord's door. ||10||2||