ਰਾਗ੝ ਬਿਲਾਵਲ੝ ਮਹਲਾ 5 ਘਰ੝ 13 ਪੜਤਾਲ ੴ ਸਤਿਗ੝ਰ ਪ੝ਰਸਾਦਿ ॥

ਮੋਹਨ ਨੀਦ ਨ ਆਵੈ ਹਾਵੈ, ਹਾਰ ਕਜਰ ਬਸਤ੝ਰ ਅਭਰਨ ਕੀਨੇ ॥ ਉਡੀਨੀ ਉਡੀਨੀ ਉਡੀਨੀ ॥ ਕਬ ਘਰਿ ਆਵੈ ਰੀ ॥1॥ ਰਹਾਉ ॥

ਸਰਨਿ ਸ੝ਹਾਗਨਿ ਚਰਨ ਸੀਸ੝ ਧਰਿ ॥ ਲਾਲਨ੝ ਮੋਹਿ ਮਿਲਾਵਹ੝ ॥ ਕਬ ਘਰਿ ਆਵੈ ਰੀ ॥1॥

ਸ੝ਨਹ੝ ਸਹੇਰੀ ਮਿਲਨ ਬਾਤ ਕਹਉ ਸਗਰੋ ਅਹੰ ਮਿਟਾਵਹ੝ ਤਉ ਘਰ ਹੀ ਲਾਲਨ੝ ਪਾਵਹ੝ ॥ ਤਬ ਰਸ ਮੰਗਲ ਗ੝ਨ ਗਾਵਹ੝ ॥ ਆਨਦ ਰੂਪ ਧਿਆਵਹ੝ ॥ ਨਾਨਕ੝ ਦ੝ਆਰੈ ਆਇਓ ॥ ਤਉ ਮੈ ਲਾਲਨ੝ ਪਾਇਓ ਰੀ ॥2॥

ਮੋਹਨ ਰੂਪ੝ ਦਿਖਾਵੈ ॥ ਅਬ ਮੋਹਿ ਨੀਦ ਸ੝ਹਾਵੈ ॥ ਸਭ ਮੇਰੀ ਤਿਖਾ ਬ੝ਝਾਨੀ ॥ ਅਬ ਮੈ ਸਹਜਿ ਸਮਾਨੀ ॥ ਮੀਠੀ ਪਿਰਹਿ ਕਹਾਨੀ ॥ ਮੋਹਨ੝ ਲਾਲਨ੝ ਪਾਇਓ ਰੀ ॥ ਰਹਾਉ ਦੂਜਾ ॥1॥128॥

ਪਦ ਅਰਥ :-ਮੋਹਨ-ਹੇ ਮੋਹਨ ! ਹੇ ਪਿਆਰੇ ਪ੝ਰਭੂ ! ਹਾਵੈ-ਹਾਹ੝ਕੇ ਵਿਚ । ਕਜਰ-ਕੱਜਲ । ਅਭਰਣ-ਆਭਰਣ, ਗਹਿਣੇ । ਉਡੀਨੀ-ਉਦਾਸ, (ਉਡੀਕ ਵਿਚ) । ਘਰਿ-ਘਰ ਵਿਚ । ਰੀ-ਹੇ ਭੈਣ ! ਹੇ ਸ੝ਹਾਗਣ ਭੈਣ ! ।1।ਰਹਾਉ।

ਸ੝ਹਾਗਨਿ-ਗ੝ਰਮ੝ਖਿ ਸਹੇਲੀ, ਗ੝ਰੂ । ਸੀਸ੝-ਸਿਰ । ਧਰਿ-ਧਰ ਕੇ । ਲਾਲਨ੝-ਸੋਹਣਾ ਲਾਲ । ਮੋਹਿ-ਮੈਨੂੰ । ਘਰਿ-ਹਿਰਦੇ-ਘਰ ਵਿਚ ।1।

ਸਹੇਲੀ-ਹੇ ਸਹੇਲੀ ! ਮਿਲਨ ਬਾਤ-ਮਿਲਣ ਦੀ ਗੱਲ । ਕਹਉ-ਕਹਉਂ, ਮੈਂ ਦੱਸਦੀ ਹਾਂ । ਸਗਰੋ-ਸਾਰਾ । ਅਹੰ-ਅਹੰਕਾਰ । ਤਉ-ਤਦੋਂ । ਘਰ ਹੀ-ਘਰਿ ਹੀ, ਘਰ ਵਿਚ ਹੀ {ਲਫ਼ਜ਼ ‘ਘਰਿ’ ਦੀ ‘’ਿ ਕ੝ਰਿਆ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਣ ‘ਹੀ’ ਦੇ ਕਾਰਨ ਉੱਡ ਗਈ ਹੈ} । ਰਸ-ਆਨੰਦ । ਮੰਗਲ-ਖ਼੝ਸ਼ੀ । ਆਨਦ ਰੂਪ੝-ਉਹ ਪ੝ਰਭੂ ਜੋ ਨਿਰੋਲ ਆਨੰਦ ਹੀ ਆਨੰਦ ਹੈ । ਨਾਨਕ੝ ਆਇਓ-ਨਾਨਕ ਆਇਆ ਹੈ । ਦ੝ਆਰੈ-ਦਰ ਤੇ ।2।

ਰੂਪ੝ ਦਿਖਾਵੈ-ਦਰਸ਼ਨ ਦੇਂਦਾ ਹੈ, ਆਪਣਾ ਰੂਪ ਵਿਖਾਂਦਾ ਹੈ । ਮੋਹਿ-ਮੈਨੂੰ । ਨੀਦ-(ਮਾਇਆ ਦੇ ਮੋਹ ਵਲੋਂ) ਬੇ-ਪਰਵਾਹੀ । ਸ੝ਹਾਵੈ-ਸ੝ਖਾਂਦੀ ਹੈ । ਤਿਖਾ-ਤ੝ਰਿਸ਼ਨਾ, ਮਾਇਆ ਦੀ ਤ੝ਰੇਹ । ਸਹਜਿ-ਆਤਮਕ ਅਡੋਲਤਾ ਵਿਚ । ਪਿਰਹਿ-ਪਿਰ ਦੀ, ਪ੝ਰਭੂ-ਪਤੀ ਦੀ । ਰਹਾਉ ਦੂਜਾ ।1।128।

ਨੋਟ :-ਨਵੇਂ ਸੰਗ੝ਰਹ ਦਾ ਇਹ ਪਹਿਲਾ ਸ਼ਬਦ ਹੈ । ਪਹਿਲੇ ‘ਰਹਾਉ’ ਵਿਚ ਪ੝ਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ‘ਕਬ ਘਰਿ ਆਵੈ ਰੀ’ । ਬੰਦ ਨੰ: 2 ਵਿਚ ਮਿਲਾਪ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਦੱਸਿਆ ਹੈ, ਦੂਜੇ ‘ਰਹਾਉ’ ਵਿਚ ਉੱਤਰ ਦਿਤਾ ਹੈ ਕਿ ‘ਅਹੰ’ ਮਿਟਾਇਆਂ ‘ਮੋਹਨ੝ ਲਾਲਨ੝ ਪਾਇਓ ਰੀ’ । ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਦੋ ਬੰਦਾਂ ਵਾਲਾ ਹੀ ਹੈ ।

ਪੜਤਾਲ-ਪਟਹ ਤਾਲ {ਪਟਨ-ਢੋਲ} ਢੋਲ ਦੇ ਵੱਜਣ ਵਾਂਗ ਖੜਕਵਾਂ ਤਾਲ ।

ਅਰਥ :-ਹੇ ਮੋਹਨ-ਪ੝ਰਭੂ ! (ਜਿਵੇਂ ਪਤੀ ਤੋਂ ਵਿਛ੝ੜੀ ਹੋਈ ਇਸਤ੝ਰੀ ਭਾਵੇਂ ਜੀਕਰ) ਹਾਰ, ਕੱਜਲ, ਕਪੜੇ, ਗਹਿਣੇ ਪਾਂਦੀ ਹੈ, (ਪਰ ਵਿਛੋੜੇ ਦੇ ਕਾਰਨ) ਹਾਹ੝ਕੇ ਵਿਚ (ਉਸ ਨੂੰ) ਨੀਂਦ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ, (ਪਤੀ ਦੀ ਉਡੀਕ ਵਿਚ ਉਹ) ਹਰ ਵੇਲੇ ਉਦਾਸ ਉਦਾਸ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ, (ਤੇ ਸਹੇਲੀ ਪਾਸੋਂ ਪ੝ੱਛਦੀ ਹੈ-) ਹੇ ਭੈਣ ! (ਮੇਰਾ ਪਤੀ) ਕਦੋਂ ਘਰ ਆਵੇਗਾ (ਇਸੇ ਤਰ੝ਹਾਂ, ਹੇ ਮੋਹਨ ! ਤੈਥੋਂ ਵਿਛ੝ੜ ਕੇ ਮੈਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤੀ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ) ।1।ਰਹਾਉ।

ਹੇ ਮੋਹਨ ਪ੝ਰਭੂ ! ਮੈਂ ਗ੝ਰਮ੝ਖ ਸ੝ਹਾਗਣ ਦੀ ਸਰਨ ਪੈਂਦੀ ਹਾਂ, ਉਸ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਉਤੇ (ਆਪਣਾ) ਸਿਰ ਧਰ ਕੇ (ਪ੝ੱਛਦੀ ਹਾਂ-) ਹੇ ਭੈਣ ! ਮੈਨੂੰ ਸੋਹਣਾ ਲਾਲ ਮਿਲਾ ਦੇ (ਦੱਸ, ਉਹ) ਕਦੋਂ ਮੇਰੇ ਹਿਰਦੇ-ਘਰ ਵਿਚ ਆਵੇਗਾ ।1।

(ਸ੝ਹਾਗਣ ਆਖਦੀ ਹੈ-) ਹੇ ਸਹੇਲੀਝ ! ਸ੝ਣ, ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਮੋਹਨ-ਪ੝ਰਭੂ ਦੇ ਮਿਲਣ ਦੀ ਗੱਲ ਸ੝ਣਾਂਦੀ ਹਾਂ । ਤੂੰ (ਆਪਣੇ ਅੰਦਰੋਂ) ਸਾਰਾ ਅਹੰਕਾਰ ਦੂਰ ਕਰ ਦੇ । ਤਦੋਂ ਤੂੰ ਆਪਣੇ ਹਿਰਦੇ-ਘਰ ਵਿਚ ਹੀ ਉਸ ਸੋਹਣੇ ਲਾਲ ਨੂੰ ਲੱਭ ਲਝਂਗੀ । (ਹਿਰਦੇ-ਘਰ ਵਿਚ ਉਸ ਦਾ ਦਰਸਨ ਕਰ ਕੇ) ਫਿਰ ਤੂੰ ਖ਼੝ਸ਼ੀ ਆਨੰਦ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹਰਿ-ਗ੝ਣ ਗਾਇਆ ਕਰੀਂ, ਅਤੇ ਉਸ ਪ੝ਰਭੂ ਦਾ ਸਿਮਰਨ ਕਰਿਆ ਕਰੀਂ ਜੋ ਨਿਰਾ ਆਨੰਦ ਹੀ ਆਨੰਦ-ਰੂਪ ਹੈ ।

ਹੇ ਭੈਣ ! ਨਾਨਕ (ਭੀ ਉਸ ਗ੝ਰੂ ਦੇ) ਦਰ ਤੇ ਆ ਗਿਆ ਹੈ, (ਗ੝ਰੂ ਦੇ ਦਰ ਤੇ ਆ ਕੇ) ਮੈਂ (ਨਾਨਕ ਨੇ ਹਿਰਦੇ-ਘਰ ਵਿਚ ਹੀ) ਸੋਹਣਾ ਲਾਲ ਲੱਭ ਲਿਆ ਹੈ ।2।

ਹੇ ਭੈਣ ! (ਹ੝ਣ) ਮੋਹਨ ਪ੝ਰਭੂ ਮੈਨੂੰ ਦਰਸਨ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਹ੝ਣ (ਮਾਇਆ ਦੇ ਮੋਹ ਵਲੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਈ) ਉਪਰਾਮਤਾ ਮੈਨੂੰ ਮਿੱਠੀ ਲੱਗ ਰਹੀ ਹੈ, ਮੇਰੀ ਸਾਰੀ ਮਾਇਆ ਦੀ ਤ੝ਰਿਸ਼ਨਾ ਮਿਟ ਗਈ ਹੈ । ਹ੝ਣ ਮੈਂ ਆਤਮਕ ਅਡੋਲਤਾ ਵਿਚ ਟਿਕ ਗਈ ਹਾਂ । ਪ੝ਰਭੂ-ਪਤੀ ਦੀਆਂ ਸਿਫ਼ਤਿ-ਸਾਲਾਹ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਮੈਨੂੰ ਪਿਆਰੀਆਂ ਲੱਗ ਰਹੀਆਂ ਹਨ । ਹੇ ਭੈਣ ! ਹ੝ਣ ਮੈਂ ਸੋਹਣਾ ਲਾਲ ਮੋਹਣ ਲੱਭ ਲਿਆ ਹੈ ।ਰਹਾਉ ਦੂਜਾ।1।128।

raag bilaaval mehalaa 5 ghar 13 parrathaala ik oa(n)kaar sathigur prasaadh ||

mohan needh n aavai haavai haar kajar basathr abharan keenae || ouddeenee ouddeenee ouddeenee || kab ghar aavai ree ||1|| rehaao ||

saran suhaagan charan sees dhhar || laalan mohi milaavahu || kab ghar aavai ree ||1||

sunahu sehaeree milan baath keho sagaro aha(n) mittaavahu tho ghar hee laalan paavahu || thab ras ma(n)gal gun gaavahu || aanadh roop dhhiaavahu || naanak dhuaarai aaeiou || tho mai laalan paaeiou ree ||2||

mohan roop dhikhaavai || ab mohi needh suhaavai || sabh maeree thikhaa bujhaanee || ab mai sehaj samaanee || meet(h)ee pirehi kehaanee || mohan laalan paaeiou ree || rehaao dhoojaa ||1||128||

Raag Bilaaval, Fifth Mehla, Thirteenth House, Partaal: One Universal Creator God. By The Grace Of The True Guru:

O Enticing Lord, I cannot sleep; I sigh. I am adorned with necklaces, gowns, ornaments and make-up. I am sad, sad and depressed. When will You come home? ||1||Pause||

I seek the Sanctuary of the happy soul-brides; I place my head upon their feet. Unite me with my Beloved. When will He come to my home? ||1||

Listen, my companions: tell me how to meet Him. Eradicate all egotism, and then you shall find your Beloved Lord within the home of your heart. Then, in delight, you shall sing the songs of joy and praise. Meditate on the Lord, the embodiment of bliss. O Nanak, I came to the Lord's Door, and then, I found my Beloved. ||2||

The Enticing Lord has revealed His form to me, and now, sleep seems sweet to me. My thirst is totally quenched, and now, I am absorbed in celestial bliss. How sweet is the story of my Husband Lord. I have found my Beloved, Enticing Lord. ||Second Pause||1||128||