Charitar 21
Chariter 21st is one of Charitar in Guru Gobind Singh's Bani called Charitropakhyan. It is also Charitar of Noop Kuaar. It is one of controversial chariter in Charitropakhyan. It is about a lady Noop Kuaar who ask King of Anandpur for sex, but King who was already married said that he is already married and cannot have sex with any other lady. Noop Kuaar started shouting to trap the King, to get safe hand king put his blanket on his brother and started beating him and flee from the place.
Controversy
Some anti elements said that the lady was Anoop Kaur and it was guru gobind singh who did so. PP Bindra in his Charitropakhyan Translation wrote her name as Anoop kaur under title "TALE OF ANOOP KAUR". this is their misinterpretation if you will read following you would know the truth thet her name was anoop kaur or Noop Kuaar or Noop Kuer.
An earlier article by Prof. Ramprakash Singh (Khalsa College, Amritsar)had claimed that the reference of Noop Kuer (Anup Kaur) in Charitropakhyan was based on a real life incident that happened with Guru Gobind Singh Sahib.
Sirdar Kapur Singh rebutted that claim based on the contention that the reference of Noop Kuer narrated by Guru Sahib in Charitropakhyan was a folklore and had no historic significance. The article by Sirdar Sahib was published in 1959 and 1993. This article by Sirdar Kapur Singh was first published in 1959 in SGPC's monthly journal "Gurmat Parkash".
Charitar
ਦੋਹਰਾ ॥ ਭੂਪ ਬੰਦ ਗਰਿਹ ਨਿਜ ਸਤਹਿ ਗਹਿ ਕਰਿ ਦਿਯੋ ਪਠਾਇ ॥ ਪਰਾਤ ਸਮੈ ਮੰਤਰੀ ਸਹਿਤ ਬਹਰੋ ਲਿਯੋ ਬਲਾਇ ॥੧॥
ਰੀਝ ਰਾਇ ਝਸੇ ਕਹਯੋ ਬਚਨ ਮੰਤਰਿਯਨ ਸੰਗ ॥ ਪਰਖ ਤਰਿਯਨ ਚਤਰਨ ਚਰਿਤ ਮੋ ਸੋ ਕਰਹ ਪਰਸੰਗ ॥੨॥
ਤੀਰ ਸਤਦਰਵ ਕੇ ਹਤੋ ਪਰ ਅਨੰਦ ਇਕ ਗਾਉ ॥ ਨੇਤਰ ਤੰਗ ਕੇ ਢਿਗ ਬਸਤ ਕਹਲੂਰ ਕੇ ਠਾਉ ॥੩॥
ਤਹਾ ਸਿਖ ਸਾਖਾ ਬਹਤ ਆਵਤ ਮੋਦ ਬਢਾਇ ॥ ਮਨ ਬਾਛਤ ਮਖਿ ਮਾਗ ਬਰ ਜਾਤ ਗਰਿਹਨ ਸਖ ਪਾਇ ॥੪॥
ਝਕ ਤਰਿਯਾ ਧਨਵੰਤ ਕੀ ਤੌਨ ਨਗਰ ਮੈ ਆਨਿ ॥ ਹੇਰਿ ਰਾਇ ਪੀੜਤ ਭਈ ਬਿਧੀ ਬਿਰਹ ਕੇ ਬਾਨ ॥੫॥
ਮਗਨ ਦਾਸ ਤਾ ਕੋ ਹਤੋ ਸੋ ਤਿਨ ਲਿਯੋ ਬਲਾਇ ॥ ਕਛਕ ਦਰਬ ਤਾ ਕੋ ਦਿਯੋ ਝਸੇ ਕਹਿਯੋ ਬਨਾਇ ॥੬॥
ਨਗਰ ਰਾਇ ਤਮਰੋ ਬਸਤ ਤਾਹਿ ਮਿਲਾਵਹ ਮੋਹਿ ॥ ਤਾਹਿ ਮਿਲੇ ਦੈਹੋ ਤਝੈ ਅਮਿਤ ਦਰਬ ਲੈ ਤੋਹਿ ॥੭॥
ਮਗਨ ਲੋਭ ਧਨ ਕੇ ਲਗੇ ਆਨਿ ਰਾਵ ਕੇ ਪਾਸ ॥ ਪਰਿ ਪਾਇਨ ਕਰ ਜੋਰਿ ਕਰਿ ਇਹ ਬਿਧਿ ਕਿਯ ਅਰਦਾਸਿ ॥੮॥
ਸਿਖਯੋ ਚਹਤ ਜੋ ਮੰਤਰ ਤਮ ਸੋ ਆਯੋ ਮਰ ਹਾਥ ॥ ਕਹੈ ਤਮੈ ਸੋ ਕੀਜਿਯਹ ਜ ਕਛ ਤਹਾਰੇ ਸਾਥ ॥੯॥
ਭਜੰਗ ਛੰਦ ॥
ਚਲਿਯੋ ਧਾਰਿ ਆਤੀਤ ਕੋ ਭੇਸ ਰਾਈ ॥ ਮਨਾਪਨ ਬਿਖੈ ਸਰੀ ਭਗੌਤੀ ਮਨਾਈ ॥
ਚਲਿਯੋ ਸੋਤ ਤਾ ਕੇ ਫਿਰਿਯੋ ਨਾਹਿ ਫੇਰੇ ॥ ਧਸਯੋ ਜਾਇ ਕੈ ਵਾ ਤਰਿਯਾ ਕੇ ਸ ਡੇਰੇ ॥੧੦॥
ਚੌਪਈ ॥
ਲਖਿ ਤਰਿਯ ਤਾਹਿ ਸ ਭੇਖ ਬਨਾਯੋ ॥ ਫੂਲ ਪਾਨ ਅਰ ਕੈਫ ਮੰਗਾਯੋ ॥
ਆਗੇ ਟਰਿ ਤਾ ਕੋ ਤਿਨ ਲੀਨਾ ॥ ਚਿਤ ਕਾ ਸੋਕ ਦੂਰਿ ਕਰਿ ਦੀਨਾ ॥੧੧॥
ਦੋਹਰਾ ॥
ਬਸਤਰ ਪਹਿਰਿ ਬਹ ਮੋਲ ਕੇ ਅਤਿਥ ਭੇਸ ਕੋ ਡਾਰਿ ॥ ਤਵਨ ਸੇਜ ਸੋਭਿਤ ਕਰੀ ਉਤਮ ਭੇਖ ਸਧਾਰਿ ॥੧੨॥
ਤਬ ਤਾ ਸੋ ਤਰਿਯ ਯੌ ਕਹੀ ਭੋਗ ਕਰਹ ਮਹਿ ਸਾਥ ॥ ਪਸ ਪਤਾਰਿ ਦਖ ਦੈ ਘਨੋ ਮੈ ਬੇਚੀ ਤਵ ਹਾਥ ॥੧੩॥
ਰਾਇ ਚਿਤ ਚਿੰਤਾ ਕਰੀ ਬੈਠੇ ਤਾਹੀ ਠੌਰ ॥ ਮੰਤਰ ਲੈਨ ਆਯੋ ਹਤੋ ਭਈ ਔਰ ਕੀ ਔਰ ॥੧੪॥
ਅੜਿਲ ॥
ਭਝ ਪੂਜ ਤੋ ਕਹਾ ਗਮਾਨ ਨ ਕੀਜਿਯੈ ॥ ਧਨੀ ਭਝ ਤੋ ਦਖਯਨ ਨਿਧਨ ਨ ਦੀਜਿਯੈ ॥
ਰੂਪ ਭਯੋ ਤੋ ਕਹਾ ਝਂਠ ਨਹਿ ਠਾਨਿਯੈ ॥ ਹੋ ਧਨ ਜੋਬਨ ਦਿਨ ਚਾਰਿ ਪਾਹਨੋ ਜਾਨਿਯੈ ॥੧੫॥
ਛੰਦ ॥
ਧਰਮ ਕਰੇ ਸਭ ਜਨਮ ਧਰਮ ਤੇ ਰੂਪਹਿ ਪੈਯੈ ॥ ਧਰਮ ਕਰੇ ਧਨ ਧਾਮ ਧਰਮ ਤੇ ਰਾਜ ਸਹੈਯੈ ॥
ਕਹਿਯੋ ਤਹਾਰੋ ਮਾਨਿ ਧਰਮ ਕੈਸੇ ਕੈ ਛੋਰੋ ॥ ਮਹਾ ਨਰਕ ਕੇ ਬੀਚ ਦੇਹ ਅਪਨੀ ਕਯੋ ਬੋਰੋ ॥੧੬॥
ਕਹਿਯੋ ਤਮਾਰੋ ਮਾਨਿ ਭੋਗ ਤੋਸੋ ਨਹਿ ਕਰਿਹੋ ॥ ਕਲਿ ਕਲੰਕ ਕੇ ਹੇਤ ਅਧਿਕ ਮਨ ਭੀਤਰ ਡਰਿਹੋ ॥
ਛੋਰਿ ਬਯਾਹਿਤਾ ਨਾਰਿ ਕੇਲ ਤੋ ਸੋ ਨ ਕਮਾਊ ॥ ਧਰਮਰਾਜ ਕੀ ਸਭਾ ਠੌਰ ਕੈਸੇ ਕਰਿ ਪਾਊ ॥੧੭॥
ਦੋਹਰਾ ॥
ਕਾਮਾਤਰ ਹਵੈ ਜੋ ਤਰਿਯਾ ਆਵਤ ਨਰ ਕੇ ਪਾਸ ॥ ਮਹਾ ਨਰਕ ਸੋ ਡਾਰਿਯੈ ਦੈ ਜੋ ਜਾਨ ਨਿਰਾਸ ॥੧੮॥
ਪਾਇ ਪਰਤ ਮੋਰੋ ਸਦਾ ਪੂਜ ਕਹਤ ਹੈ ਮੋਹਿ ॥ ਤਾ ਸੋ ਰੀਝ ਰਮਯੋ ਚਹਤ ਲਾਜ ਨ ਆਵਤ ਤੋਹਿ ॥੧੯॥
ਭਜੰਗ ਛੰਦ ॥
ਕਰਿਸਨ ਪੂਜ ਜਗ ਕੇ ਭਝ ਕੀਨੀ ਰਾਸਿ ਬਨਾਇ ॥ ਭੋਗ ਰਾਧਿਕਾ ਸੋ ਕਰੇ ਪਰੇ ਨਰਕ ਨਹਿ ਜਾਇ ॥੨੦॥
ਪੰਚ ਤਤ ਲੈ ਬਰਹਮ ਕਰ ਕੀਨੀ ਨਰ ਕੀ ਦੇਹ ॥ ਕੀਯਾ ਆਪ ਹੀ ਤਿਨ ਬਿਖੈ ਇਸਤਰੀ ਪਰਖ ਸਨੇਹ ॥੨੧॥
ਚੌਪਈ ॥
ਤਾ ਤੇ ਆਨ ਰਮੋ ਮੋਹਿ ਸੰਗਾ ॥ ਬਯਾਪਤ ਮਰ ਤਨ ਅਧਿਕ ਅਨੰਗਾ ॥
ਆਜ ਮਿਲੇ ਤਮਰੇ ਬਿਨ ਮਰਿਹੋ ॥ ਬਿਰਹਾਨਲ ਕੇ ਭੀਤਰਿ ਜਰਿਹੋ ॥੨੨॥
ਦੋਹਰਾ ॥
ਅੰਗ ਤੇ ਭਯੋ ਅਨੰਗ ਤੌ ਦੇਤ ਮੋਹਿ ਦਖ ਆਇ ॥ ਮਹਾ ਰਦਰ ਜੂ ਕੋ ਪਕਰਿ ਤਾਹਿ ਨ ਦਯੋ ਜਰਾਇ ॥੨੩॥
ਛੰਦ ॥
ਧਰਹ ਧੀਰਜ ਮਨ ਬਾਲ ਮਦਨ ਤਮਰੋ ਕਸ ਕਰਿ ਹੈ ॥ ਮਹਾ ਰਦਰ ਕੋ ਧਯਾਨ ਧਰੋ ਮਨ ਬੀਚ ਸ ਡਰਿ ਹੈ ॥
ਹਮ ਨ ਤਮਾਰੇ ਸੰਗ ਭੋਗ ਰਚਿ ਮਾਨਿ ਕਰੈਗੇ ॥ ਤਯਾਗਿ ਧਰਮ ਕੀ ਨਾਰਿ ਤੋਹਿ ਕਬਹੂੰ ਨ ਬਰੈਗੇ ॥੨੪॥
ਅੜਿਲ ॥
ਕਹਿਯੋ ਤਿਹਾਰੋ ਮਾਨਿ ਭੋਗ ਤੋਸੋ ਕਯੋ ਕਰਿਯੈ ॥ ਘੋਰ ਨਰਕ ਕੇ ਬੀਚ ਜਾਇ ਪਰਬੇ ਤੇ ਡਰਿਯੈ ॥
ਤਬ ਆਲਿੰਗਨ ਕਰੇ ਧਰਮ ਅਰਿ ਕੈ ਮਹਿ ਗਹਿ ਹੈ ॥ ਹੋ ਅਤਿ ਅਪਜਸ ਕੀ ਕਥਾ ਜਗਤ ਮੋ ਕੌ ਨਿਤਿ ਕਹਿ ਹੈ ॥੨੫॥
ਚਲੈ ਨਿੰਦ ਕੀ ਕਥਾ ਬਕਤਰ ਕਸ ਤਿਸੈ ਦਿਖੈਹੋ ॥ ਧਰਮ ਰਾਜ ਕੀ ਸਭਾ ਜਵਾਬ ਕੈਸੇ ਕਰਿ ਦੈਹੌ ॥
ਛਾਡਿ ਯਰਾਨਾ ਬਾਲ ਖਯਾਲ ਹਮਰੇ ਨਹਿ ਪਰਿਯੈ ॥ ਕਹੀ ਸ ਹਮ ਸੋ ਕਹੀ ਬਹਰਿ ਯਹ ਕਹਿਯੋ ਨ ਕਰਿਯੈ ॥੨੬॥
ਨੂਪ ਕਅਰਿ ਯੌ ਕਹੀ ਭੋਗ ਮੋ ਸੌ ਪਿਯ ਕਰਿਯੈ ॥ ਪਰੇ ਨ ਨਰਕ ਕੇ ਬੀਚ ਅਧਿਕ ਚਿਤ ਮਾਹਿ ਨ ਡਰਿਯੈ ॥
ਨਿੰਦ ਤਿਹਾਰੀ ਲੋਗ ਕਹਾ ਕਰਿ ਕੈ ਮਖ ਕਰਿ ਹੈ ॥ ਤਰਾਸ ਤਿਹਾਰੇ ਸੌ ਸ ਅਧਿਕ ਚਿਤ ਭੀਤਰ ਡਰਿ ਹੈ ॥੨੭॥
ਤੌ ਕਰਿ ਹੈ ਕੋਊ ਨਿੰਦ ਕਛੂ ਜਬ ਭੇਦ ਲਹੈਂਗੇ ॥ ਜੌ ਲਖਿ ਹੈ ਕੋਊ ਬਾਤ ਤਰਾਸ ਤੋ ਮੋਨਿ ਰਹੈਂਗੇ ॥
ਆਜ ਹਮਾਰੇ ਸਾਥ ਮਿਤਰ ਰਚਿ ਸੌ ਰਤਿ ਕਰਿਯੈ ॥ ਹੋ ਨਾਤਰ ਛਾਡੌ ਟਾਂਗ ਤਰੇ ਅਬਿ ਹੋਇ ਨਿਕਰਿਯੈ ॥੨੮॥
ਟਾਂਗ ਤਰੇ ਸੋ ਜਾਇ ਕੇਲ ਕੈ ਜਾਹਿ ਨ ਆਵੈ ॥ ਬੈਠਿ ਨਿਫੂੰਸਕ ਰਹੈ ਰੈਨਿ ਸਿਗਰੀ ਨ ਬਜਾਵੈ ॥
ਬਧੇ ਧਰਮ ਕੇ ਮੈ ਨ ਭੋਗ ਤਹਿ ਸਾਥ ਕਰਤ ਹੋ ॥ ਜਗ ਅਪਜਸ ਕੇ ਹੇਤ ਅਧਿਕ ਚਿਤ ਬੀਚ ਡਰਤ ਹੋ ॥੨੯॥
ਕੋਟਿ ਜਤਨ ਤਮ ਕਰੋ ਭਜੇ ਬਿਨ ਤੋਹਿ ਨ ਛੋਰੋ ॥ ਗਹਿ ਆਪਨ ਕਰ ਆਜ ਸਗਰ ਤੋ ਕੋ ਨਿਸ ਭੋਰੋ ॥
ਮੀਤ ਤਿਹਾਰੇ ਹੇਤ ਕਾਸਿ ਕਰਵਤ ਹੂੰ ਲੈਹੋ ॥ ਹੋ ਧਰਮਰਾਜ ਕੀ ਸਭਾ ਜਵਾਬ ਠਾਢੀ ਹਵੈ ਦੈਹੋ ॥੩੦॥
ਆਜ ਪਿਯਾ ਤਵ ਸੰਗ ਸੇਜ ਰਚਿ ਮਾਨ ਸਹੈ ਹੋ ॥ ਮਨ ਭਾਵਤ ਕੋ ਭੋਗ ਰਚਿਤ ਚਿਤ ਮਾਹਿ ਕਮੈ ਹੋ ॥
ਆਜ ਸ ਰਤਿ ਸਭ ਰੈਨਿ ਭੋਗ ਸੰਦਰ ਤਵ ਕਰਿਹੋ ॥ ਸਿਵ ਬੈਰੀ ਕੋ ਦਰਪ ਸਕਲ ਮਿਲਿ ਤਮੈ ਪਰਹਰਿਹੋ ॥੩੧॥
ਰਾਇ ਬਾਚ ॥
ਪਰਥਮ ਛਤਰਿ ਕੇ ਧਾਮ ਦਿਯੋ ਬਿਧਿ ਜਨਮ ਹਮਾਰੋ ॥ ਬਹਰਿ ਜਗਤ ਕੇ ਬੀਚ ਕਿਯੋ ਕਲ ਅਧਿਕ ਉਜਿਯਾਰੋ ॥
ਬਹਰਿ ਸਭਨ ਮੈ ਬੈਠਿ ਆਪ ਕੋ ਪੂਜ ਕਹਾਊ ॥ ਹੋ ਰਮੋ ਤਹਾਰੇ ਸਾਥ ਨੀਚ ਕਲ ਜਨਮਹਿ ਪਾਊ ॥੩੨॥
ਕਹਾ ਜਨਮ ਕੀ ਬਾਤ ਜਨਮ ਸਭ ਕਰੇ ਤਿਹਾਰੇ ॥ ਰਮੋ ਨ ਹਮ ਸੋ ਆਜ ਝਸ ਘਟਿ ਭਾਗ ਹਮਾਰੇ ॥
ਬਿਰਹ ਤਿਹਾਰੇ ਲਾਲ ਬੈਠਿ ਪਾਵਕ ਮੋ ਬਰਿਯੈ ॥ ਹੋ ਪੀਵ ਹਲਾਹਲ ਆਜ ਮਿਲੇ ਤਮਰੇ ਬਿਨ ਮਰਿਯੈ ॥੩੩॥
ਦੋਹਰਾ ॥
ਰਾਇ ਡਰਿਯੋ ਜਉ ਦੈ ਮਝੈ ਸਰੀ ਭਗਵਤਿ ਕੀ ਆਨ ॥ ਸੰਕ ਤਯਾਗ ਯਾ ਸੋ ਰਮੋ ਕਰਿਹੌ ਨਰਕ ਪਯਾਨ ॥੩੪॥
ਚਿਤ ਕੇ ਸੋਕ ਨਿਵਰਤ ਕਰਿ ਰਮੋ ਹਮਾਰੇ ਸੰਗ ॥ ਮਿਲੇ ਤਿਹਾਰੇ ਬਿਨ ਅਧਿਕ ਬਯਾਪਤ ਮੋਹਿ ਅਨੰਗ ॥੩੫॥
ਨਰਕ ਪਰਨ ਤੇ ਮੈ ਡਰੋ ਕਰੋ ਨ ਤਮ ਸੋ ਸੰਗ ॥ ਤੋ ਤਨ ਮੋ ਤਨ ਕੈਸਊ ਬਯਾਪਤ ਅਧਿਕ ਅਨੰਗ ॥੩੬॥
ਛੰਦ ॥
ਤਰਨ ਕਰਿਯੋ ਬਿਧਿ ਤੋਹਿ ਤਰਨਿ ਹੀ ਦੇਹ ਹਮਾਰੋ ॥ ਲਖੇ ਤਮੈ ਤਨ ਆਜ ਮਦਨ ਬਸਿ ਭਯੋ ਹਮਾਰੋ ॥
ਮਨ ਕੋ ਭਰਮ ਨਿਵਾਰਿ ਭੋਗ ਮੋਰੇ ਸੰਗਿ ਕਰਿਯੈ ॥ ਨਰਕ ਪਰਨ ਤੇ ਨੈਕ ਅਪਨ ਚਿਤ ਬੀਚ ਨ ਡਰਿਯੈ ॥੩੭॥
ਦੋਹਰਾ ॥ ਪੂਜ ਜਾਨਿ ਕਰ ਜੋ ਤਰਨਿ ਮਰਿ ਕੈ ਕਰਤ ਪਯਾਨ ॥ ਤਵਨਿ ਤਰਨਿ ਗਰ ਤਵਨ ਕੀ ਲਾਗਤ ਸਤਾ ਸਮਾਨ ॥੩੮॥
ਛੰਦ ॥
ਕਹਾ ਤਰਨਿ ਸੋ ਪਰੀਤਿ ਨੇਹ ਨਹਿ ਓਰ ਨਿਬਾਹਹਿ ॥ ਝਕ ਪਰਖ ਕੌ ਛਾਡਿ ਔਰ ਸੰਦਰ ਨਰ ਚਾਹਹਿ ॥
ਅਧਿਕ ਤਰਨਿ ਰਚਿ ਮਾਨਿ ਤਰਨਿ ਜਾ ਸੋ ਹਿਤ ਕਰਹੀ ॥ ਹੋ ਤਰਤ ਮੂਤਰ ਕੋ ਧਾਮ ਨਗਨ ਆਗੇ ਕਰਿ ਧਰਹੀ ॥੩੯॥
ਦੋਹਰਾ ॥
ਕਹਾ ਕਰੌ ਕੈਸੇ ਬਚੌ ਹਰਿਦੈ ਨ ਉਪਜਤ ਸਾਤ ॥ ਤੋਹਿ ਮਾਰਿ ਕੈਸੇ ਜਿਯੋ ਬਚਨ ਨੇਹ ਕੇ ਨਾਤ ॥੪੦॥
ਚੌਪਈ ॥
ਰਾਇ ਚਿਤ ਇਹ ਭਾਤਿ ਬਿਚਾਰੋ ॥ ਇਹਾ ਸਿਖ ਕੋਊ ਨ ਹਮਾਰੋ ॥
ਯਾਹਿ ਭਜੇ ਮੇਰੋ ਧਰਮ ਜਾਈ ॥ ਭਾਜਿ ਚਲੌ ਤਰਿਯ ਦੇਤ ਗਹਾਈ ॥੪੧॥
ਤਾ ਤੇ ਯਾਕੀ ਉਸਤਤਿ ਕਰੋ ॥ ਚਰਿਤ ਖੇਲਿ ਯਾ ਕੋ ਪਰਹਰੋ ॥
ਬਿਨ ਰਤਿ ਕਰੈ ਤਰਨਿ ਜਿਯ ਮਾਰੈ ॥ ਕਵਨ ਸਿਖਯ ਮਹਿ ਆਨਿ ਉਬਾਰੈ ॥੪੨॥
ਅੜਿਲ ॥
ਧੰਨਯ ਤਰਨਿ ਤਵ ਰੂਪ ਧੰਨਯ ਪਿਤ ਮਾਤ ਤਿਹਾਰੋ ॥ ਧੰਨਯ ਤਿਹਾਰੇ ਦੇਸ ਧੰਨਯ ਪਰਤਿਪਾਲਨ ਹਾਰੋ ॥
ਧੰਨਯ ਕਅਰਿ ਤਵ ਬਕਰਤ ਅਧਿਕ ਜਾ ਮੈ ਛਬਿ ਛਾਜੈ ॥ ਹੋ ਜਲਜ ਸੂਰ ਅਰ ਚੰਦਰ ਦਰਪ ਕੰਦਰਪ ਲਖਿ ਭਾਜੈ ॥੪੩॥
ਸਭ ਸਹਾਗ ਤਨ ਭਰੇ ਚਾਰ ਚੰਚਲ ਚਖ ਸੋਹਹਿ ॥ ਖਗ ਮਰਿਗ ਜਛ ਭਜੰਗ ਅਸਰ ਸਰ ਨਰ ਮਨਿ ਮੋਹਹਿ ॥
ਸਿਵ ਸਨਕਾਦਿਕ ਥਕਿਤ ਰਹਿਤ ਲਖਿ ਨੇਤਰ ਤਿਹਾਰੇ ॥ ਹੋ ਅਤਿ ਅਸਚਰਜ ਕੀ ਬਾਤ ਚਭਤ ਨਹਿ ਹਰਿਦੈ ਹਮਾਰੇ ॥੪੪॥
ਸਵੈਯਾ ॥
ਪੌਢਤੀ ਅੰਕ ਪਰਜੰਕ ਲਲਾ ਕੋ ਲੈ ਕਾਹੂ ਸੋ ਭੇਦ ਨ ਭਾਖਤ ਜੀ ਕੋ ॥ ਕੇਲ ਕਮਾਤ ਬਹਾਤ ਸਦਾ ਨਿਸਿ ਮੈਨ ਕਲੋਲ ਨ ਲਾਗਤ ਫੀਕੋ ॥
ਜਾਗਤ ਲਾਜ ਬਢੀ ਤਹ ਮੈ ਡਰ ਲਾਗਤ ਹੈ ਸਜਨੀ ਸਭ ਹੀ ਕੋ ॥ ਤਾ ਤੇ ਬਿਚਾਰਤ ਹੌ ਚਿਤ ਮੈ ਇਹ ਜਾਗਨ ਤੇ ਸਖਿ ਸੋਵਨ ਨੀਕੋ ॥੪੫॥
ਦੋਹਰਾ ॥ ਬਹਰ ਤਰਿਯਾ ਤਿਹ ਰਾਇ ਸੇ ਯੌ ਬਚ ਕਹਿਯੋ ਸਨਾਇ ॥ ਆਜ ਭੋਗ ਤੋ ਸੋ ਕਰੌ ਕੈ ਮਰਿਹੌ ਬਿਖ ਖਾਇ ॥੪੬॥
ਬਿਸਿਖੀ ਬਰਾਬਰਿ ਨੈਨ ਤਵ ਬਿਧਨਾ ਧਰੇ ਬਨਾਇ ॥ ਲਾਜ ਕੌਚ ਮੋ ਕੌ ਦਯੋ ਚਭਤ ਨ ਤਾ ਤੇ ਆਇ ॥੪੭॥
ਬਨੇ ਠਨੇ ਆਵਤ ਘਨੇ ਹੇਰਤ ਹਰਤ ਗਯਾਨ ॥ ਭੋਗ ਕਰਨ ਕੌ ਕਛ ਨਹੀ ਡਹਕੂ ਬੇਰ ਸਮਾਨ ॥੪੮॥
ਧੰਨਯ ਬੇਰ ਹਮ ਤੇ ਜਗਤ ਨਿਰਖਿ ਪਥਿਕ ਕੌ ਲੇਤ ॥ ਬਰਬਸ ਖਆਵਤ ਫਲ ਪਕਰਿ ਜਾਨ ਬਹਰਿ ਘਰ ਦੇਤ ॥੪੯॥
ਅਟਪਟਾਇ ਬਾਤੇ ਕਰੈ ਮਿਲਯੋ ਚਹਤ ਪਿਯ ਸੰਗ ॥ ਮੈਨ ਬਾਨ ਬਾਲਾ ਬਿਧੀ ਬਿਰਹ ਬਿਕਲ ਭਯੋ ਅੰਗ ॥੫੦॥
ਛੰਦ ॥
ਸਧਿ ਜਬ ਤੇ ਹਮ ਧਰੀ ਬਚਨ ਗਰ ਦਝ ਹਮਾਰੇ ॥ ਪੂਤ ਇਹੈ ਪਰਨ ਤੋਹਿ ਪਰਾਨ ਜਬ ਲਗ ਘਟ ਥਾਰੇ ॥
ਨਿਜ ਨਾਰੀ ਕੇ ਸਾਥ ਨੇਹ ਤਮ ਨਿਤ ਬਢੈਯਹ ॥ ਪਰ ਨਾਰੀ ਕੀ ਸੇਜ ਭੂਲਿ ਸਪਨੇ ਹੂੰ ਨ ਜੈਯਹ ॥੫੧॥
ਪਰ ਨਾਰੀ ਕੇ ਭਜੇ ਸਹਸ ਬਾਸਵ ਭਗ ਪਾਝ ॥ ਪਰ ਨਾਰੀ ਕੇ ਭਜੇ ਚੰਦਰ ਕਾਲੰਕ ਲਗਾਝ ॥
ਪਰ ਨਾਰੀ ਕੇ ਹੇਤ ਸੀਸ ਦਸ ਸੀਸ ਗਵਾਯੋ ॥ ਹੋ ਪਰ ਨਾਰੀ ਕੇ ਹੇਤ ਕਟਕ ਕਵਰਨ ਕੌ ਘਾਯੋ ॥੫੨॥
ਪਰ ਨਾਰੀ ਸੌ ਨੇਹ ਛਰੀ ਪੈਨੀ ਕਰਿ ਜਾਨਹ ॥ ਪਰ ਨਾਰੀ ਕੇ ਭਜੇ ਕਾਲ ਬਯਾਪਯੋ ਤਨ ਮਾਨਹ ॥
ਅਧਿਕ ਹਰੀਫੀ ਜਾਨਿ ਭੋਗ ਪਰ ਤਰਿਯ ਜੋ ਕਰਹੀ ॥ ਹੋ ਅੰਤ ਸਵਾਨ ਕੀ ਮਰਿਤ ਹਾਥ ਲੇਂਡੀ ਕੇ ਮਰਹੀ ॥੫੩॥
ਬਾਲ ਹਮਾਰੇ ਪਾਸ ਦੇਸ ਦੇਸਨ ਤਰਿਯ ਆਵਹਿ ॥ ਮਨ ਬਾਛਤ ਬਰ ਮਾਗਿ ਜਾਨਿ ਗਰ ਸੀਸ ਝਕਾਵਹਿ ॥
ਸਿਖਯ ਪਤਰ ਤਰਿਯ ਸਤਾ ਜਾਨਿ ਅਪਨੇ ਚਿਤ ਧਰਿਯੈ ॥ ਹੋ ਕਹ ਸੰਦਰਿ ਤਿਹ ਸਾਥ ਗਵਨ ਕੈਸੇ ਕਰਿ ਕਰਿਯੈ ॥੫੪॥
ਚੌਪਈ ॥
ਬਚਨ ਸਨਤ ਕਰਧਿਤ ਤਰਿਯ ਭਈ ॥ ਜਰਿ ਬਰਿ ਆਠ ਟੂਕ ਹਵੈ ਗਈ ॥
ਅਬ ਹੀ ਚੋਰਿ ਚੋਰਿ ਕਹਿ ਉਠਿਹੌ ॥ ਤਹਿ ਕੋਪ ਕਰਿ ਮਾਰਿ ਹੀ ਸਟਿਹੌ ॥੫੫॥
ਦੋਹਰਾ ॥
ਹਸਿ ਖੇਲੋ ਸਖ ਸੋ ਰਮੋ ਕਹਾ ਕਰਤ ਹੋ ਰੋਖ ॥ ਨੈਨ ਰਹੇ ਨਿਹਰਾਇ ਕਯੋ ਹੇਰਤ ਲਗਤ ਨ ਦੋਖ ॥੫੬॥
ਯਾ ਤੇ ਹਮ ਹੇਰਤ ਨਹੀ ਸਨਿ ਸਿਖ ਹਮਾਰੇ ਬੈਨ ॥ ਲਖੇ ਲਗਨ ਲਗਿ ਜਾਇ ਜਿਨ ਬਡੇ ਬਿਰਹਿਯਾ ਨੈਨ ॥੫੭॥
ਛਪੈ ਛੰਦ ॥
ਦਿਜਨ ਦੀਜਿਯਹ ਦਾਨ ਦਰਜਨ ਕਹ ਦਰਿਸਟਿ ਦਿਖੈਯਹ ॥ ਸਖੀ ਰਾਖਿਯਹ ਸਾਥ ਸਤਰ ਸਿਰ ਖੜਗ ਬਜੈਯਹ ॥
ਲੋਕ ਲਾਜ ਕਉ ਛਾਡਿ ਕਛੂ ਕਾਰਜ ਨਹਿ ਕਰਿਯਹ ॥ ਪਰ ਨਾਰੀ ਕੀ ਸੇਜ ਪਾਵ ਸਪਨੇ ਹੂੰ ਨ ਧਰਿਯਹ ॥
ਗਰ ਜਬ ਤੇ ਮiਹ ਕਹਿਯੋ ਇਹੈ ਪਰਨ ਲਯੋ ਸ ਧਾਰੈ ॥ ਹੋ ਪਰ ਧਨ ਪਾਹਨ ਤਲਿ ਤਰਿਯਾ ਪਰ ਮਾਤ ਹਮਾਰੈ ॥੫੮॥
ਦੋਹਰਾ ॥
ਸਨਤ ਰਾਵ ਕੋ ਬਚ ਸਰਵਨ ਤਰਿਯ ਮਨਿ ਅਧਿਕ ਰਿਸਾਇ ॥ ਚੋਰ ਚੋਰ ਕਹਿ ਕੈ ਉਠੀ ਸਿਖਯਨ ਦਿਯੋ ਜਗਾਇ ॥੫੯॥
ਸਨਤ ਚੋਰ ਕੋ ਬਚ ਸਰਵਨ ਅਧਿਕ ਡਰਿਯੋ ਨਰ ਨਾਹਿ ॥ ਪਨੀ ਪਾਮਰੀ ਤਜਿ ਭਜਯੋ ਸਧਿ ਨ ਰਹੀ ਮਨ ਮਾਹਿ ॥੬੦॥
ਇਤਿ ਸਰੀ ਚਰਿਤਰ ਪਖਯਾਨੇ ਤਰਿਯਾ ਚਰਿਤਰੇ ਮੰਤਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਇਕੀਸਵੋ ਚਰਿਤਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤ ਸਭਮ ਸਤ ॥੨੧॥੪੩੯॥ਅਫਜੂੰ॥