Charitar 98
ਦੋਹਰਾ ॥ दोहरा ॥ NO TRANSLATION YET
ਚੰਦਰਭਗਾ ਸਰਿਤਾ ਨਿਕਟਿ ਰਾਂਝਨ ਨਾਮਾ ਜਾਟ ॥ ਜੋ ਅਬਲਾ ਨਿਰਖੈ ਤਿਸੈ ਜਾਤ ਸਦਨ ਪਰਿ ਖਾਟ ॥੧॥ चंदढ़रभगा सरिता निकटि रांझन नामा जाट ॥ जो अबला निरखै तिसै जात सदन परि खाट ॥१॥ NO TRANSLATION YET
ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥
NO TRANSLATION YET
ਮੋਹਤ ਤਿਹ ਤਰਿਯ ਨੈਨ ਨਿਹਾਰੇ ॥ ਜਨ ਸਾਵਕ ਸਾਯਕ ਕੇ ਮਾਰੇ ॥ ਚਿਤ ਮੈ ਅਧਿਕ ਰੀਝ ਕੇ ਰਹੈ ॥ ਰਾਂਝਨ ਰਾਂਝਨ ਮਖ ਤੇ ਕਹੈ ॥੨॥ मोहत तिह तढ़रिय नैन निहारे ॥ जनढ़ सावक सायक के मारे ॥ चित मै अधिक रीझ के रहै ॥ रांझन रांझन मढ़ख ते कहै ॥२॥ NO TRANSLATION YET
ਕਰਮ ਕਾਲ ਤਹ ਝਸੋ ਭਯੋ ॥ ਤੌਨੇ ਦੇਸ ਕਾਲ ਪਰ ਗਯੋ ॥ ਜਿਯਤ ਨ ਕੌ ਨਰ ਬਚਿਯੋ ਨਗਰ ਮੈ ॥ ਸੋ ਉਬਰਿਯੋ ਜਾ ਕੇ ਧਨ ਘਰ ਮੈ ॥੩॥ करम काल तह झसो भयो ॥ तौने देस काल पर गयो ॥ जियत न कौ नर बचियो नगर मै ॥ सो उबरियो जा के धनढ़ घर मै ॥३॥ NO TRANSLATION YET
ਚਿਤਰ ਦੇਵਿ ਇਕ ਰਾਨਿ ਨਗਰ ਮੈ ॥ ਰਾਂਝਾ ਝਕ ਪੂਤ ਤਿਹ ਘਰ ਮੈ ॥ ਤਾ ਕੇ ਔਰ ਨ ਬਚਿਯੋ ਕੋਈ ॥ ਮਾਇ ਪੂਤ ਵੈ ਬਾਚੇ ਦੋਈ ॥੪॥ चितढ़र देवि इक रानि नगर मै ॥ रांझा झक पूत तिह घर मै ॥ ता के और न बचियो कोई ॥ माइ पूत वै बाचे दोई ॥४॥ NO TRANSLATION YET
ਰਨਿਯਹਿ ਭੂਖ ਅਧਿਕ ਜਬ ਜਾਗੀ ॥ ਤਾ ਕੌ ਬੇਚਿ ਮੇਖਲਾ ਸਾਜੀ ॥ ਨਿਤਿ ਪੀਸਨ ਪਰ ਦਵਾਰੇ ਜਾਵੈ ॥ ਜੂਠ ਚੂਨ ਚੌਕਾ ਚਨਿ ਖਾਵੇ ॥੫॥ रनियहि भूख अधिक जब जागी ॥ ता कौ बेचि मेखला साजी ॥ निति पीसन पर दढ़वारे जावै ॥ जूठ चून चौका चढ़नि खावे ॥५॥ NO TRANSLATION YET
ਝਸੇ ਹੀ ਭੂਖਨ ਮਰਿ ਗਈ ॥ ਪਨਿ ਬਿਧਿ ਤਹਾ ਬਰਿਸਟਿ ਅਤਿ ਦਈ ॥ ਸੂਕੇ ਭਝ ਹਰੇ ਜਨ ਸਾਰੇ ॥ ਬਹਰਿ ਜੀਤ ਕੇ ਬਜੇ ਨਗਾਰੇ ॥੬॥ झसे ही भूखन मरि गई ॥ पढ़नि बिधि तहा बढ़रिसटि अति दई ॥ सूके भझ हरे जनढ़ सारे ॥ बहढ़रि जीत के बजे नगारे ॥६॥ NO TRANSLATION YET
ਤਹਾ ਝਕ ਰਾਂਝਾ ਹੀ ਉਬਰਿਯੋ ॥ ਔਰ ਲੋਗ ਸਭ ਤਹ ਕੋ ਮਰਿਯੋ ॥ ਰਾਂਝੋ ਜਾਟ ਹੇਤ ਤਿਨ ਪਾਰਿਯੋ ॥ ਪੂਤ ਭਾਵ ਤੇ ਤਾਹਿ ਜਿਯਾਰਿਯੋ ॥੭॥ तहा झक रांझा ही उबरियो ॥ और लोग सभ तह को मरियो ॥ रांझो जाट हेत तिन पारियो ॥ पूत भाव ते ताहि जियारियो ॥७॥ NO TRANSLATION YET
ਪੂਤ ਜਾਟ ਕੋ ਸਭ ਕੋ ਜਾਨੈ ॥ ਤਿਸ ਤੇ ਕੋਊ ਨ ਰਹਿਯੋ ਪਛਾਨੈ ॥ ਝਸੇ ਕਾਲ ਬੀਤ ਕੈ ਗਯੋ ॥ ਤਾ ਮੈ ਮਦਨ ਦਮਾਮੋ ਦਯੋ ॥੮॥ पूत जाट को सभ को जानै ॥ तिस ते कोऊ न रहियो पछानै ॥ झसे काल बीत कै गयो ॥ ता मै मदन दमामो दयो ॥८॥ NO TRANSLATION YET
ਮਹਿਖੀ ਚਾਰਿ ਨਿਤਿ ਗਰਿਹ ਆਵੈ ॥ ਰਾਂਝਾ ਅਪਨੋ ਨਾਮ ਸਦਾਵੈ ॥ ਪੂਤ ਜਾਟ ਕੋ ਤਿਹ ਸਭ ਜਾਨੈ ॥ ਰਾਜਪੂਤ ਕੈ ਕੋ ਪਹਿਚਾਨੈ ॥੯॥ महिखी चारि निति गढ़रिह आवै ॥ रांझा अपनो नाम सदावै ॥ पूत जाट को तिह सभ जानै ॥ राजपूतढ़ कै को पहिचानै ॥९॥ NO TRANSLATION YET
ਇਤੀ ਬਾਤ ਰਾਂਝਾ ਕੀ ਕਹੀ ॥ ਅਬ ਚਲਿ ਬਾਤ ਹੀਰ ਪੈ ਰਹੀ ॥ ਤਮ ਕੌ ਤਾ ਕੀ ਕਥਾ ਸਨਾਊ ॥ ਤਾ ਤੇ ਤਮਰੋ ਹਰਿਦੈ ਸਿਰਾਊ ॥੧੦॥ इती बात रांझा की कही ॥ अब चलि बात हीर पै रही ॥ तढ़म कौ ता की कथा सढ़नाऊ ॥ ता ते तढ़मरो हढ़रिदै सिराऊ ॥१०॥ NO TRANSLATION YET
ਅੜਿਲ ॥ अड़िल ॥ NO TRANSLATION YET
ਇੰਦਰ ਰਾਇ ਕੇ ਨਗਰ ਅਪਸਰਾ ਇਕ ਰਹੈ ॥ ਮੈਨ ਕਲਾ ਤਿਹ ਨਾਮ ਸਕਲ ਜਗ ਯੌ ਕਹੈ ॥ ਤਾ ਕੌ ਰੂਪ ਨਰੇਸ ਜੋ ਕੋਊ ਨਿਹਾਰਹੀ ॥ ਹੋ ਗਿਰੈ ਧਰਨਿ ਪਰ ਝੂਮਿ ਮੈਨ ਸਰ ਮਾਰਹੀ ॥੧੧॥ इंदढ़र राइ के नगर अपसरा इक रहै ॥ मैन कला तिह नाम सकल जग यौ कहै ॥ ता कौ रूप नरेस जो कोऊ निहारही ॥ हो गिरै धरनि पर झूमि मैन सर मारही ॥११॥ NO TRANSLATION YET
ਚੌਪਈ ॥ चौपई ॥ NO TRANSLATION YET
ਤੌਨੇ ਸਭਾ ਕਪਿਲ ਮਨਿ ਆਯੋ ॥ ਔਸਰ ਜਹਾ ਮੈਨਕਾ ਪਾਯੋ ॥ ਤਿਹ ਲਖਿ ਮਨਿ ਬੀਰਜ ਗਿਰਿ ਗਯੋ ॥ ਚਪਿ ਚਿਤ ਮੈ ਸਰਾਪਤ ਤਿਹ ਭਯੋ ॥੧੨॥ तौने सभा कपिल मढ़नि आयो ॥ औसर जहा मैनका पायो ॥ तिह लखि मढ़नि बीरज गिरि गयो ॥ चपि चित मै सढ़रापत तिह भयो ॥१२॥ NO TRANSLATION YET
ਤਮ ਗਿਰਿ ਮਿਰਤ ਲੋਕ ਮੈ ਪਰੋ ॥ ਜੂਨਿ ਸਯਾਲ ਜਾਟ ਕੀ ਧਰੋ ॥ ਹੀਰ ਆਪਨੋ ਨਾਮ ਸਦਾਵੋ ॥ ਜੂਠ ਕੂਠ ਤਰਕਨ ਕੀ ਖਾਵੋ ॥੧੩॥ तढ़म गिरि मिरत लोक मै परो ॥ जूनि सयाल जाट की धरो ॥ हीर आपनो नाम सदावो ॥ जूठ कूठ तढ़रकन की खावो ॥१३॥ NO TRANSLATION YET
ਦੋਹਰਾ ॥ दोहरा ॥ NO TRANSLATION YET
ਤਬ ਅਬਲਾ ਕੰਪਤਿ ਭਈ ਤਾ ਕੇ ਪਰਿ ਕੈ ਪਾਇ ॥ ਕਯੋਹੂ ਹੋਇ ਉਧਾਰ ਮਮ ਸੋ ਦਿਜ ਕਹੋ ਉਪਾਇ ॥੧੪॥ तब अबला कढ़मपति भई ता के परि कै पाइ ॥ कढ़योहू होइ उधार मम सो दिज कहो उपाइ ॥१४॥ NO TRANSLATION YET
ਚੌਪਈ ॥ चौपई ॥ NO TRANSLATION YET
ਇੰਦਰ ਸ ਮਰਿਤ ਮੰਡਲ ਜਬ ਜੈਹੈ ॥ ਰਾਂਝਾ ਅਪਨੋ ਨਾਮ ਕਹੈ ਹੈ ॥ ਤੋ ਸੌ ਅਧਿਕ ਪਰੀਤਿ ਉਪਜਾਵੈ ॥ ਅਮਰਵਤੀ ਬਹਰਿ ਤਹਿ ਲਯਾਵੈ ॥੧੫॥ इंदढ़र सढ़ मढ़रित मंडल जब जैहै ॥ रांझा अपनो नामढ़ कहै है ॥ तो सौ अधिक पढ़रीति उपजावै ॥ अमरवती बहढ़रि तढ़हि लढ़यावै ॥१५॥ NO TRANSLATION YET
ਦੋਹਰਾ ॥ दोहरा ॥ NO TRANSLATION YET
ਜੂਨਿ ਜਾਟ ਕੀ ਤਿਨ ਧਰੀ ਮਰਿਤ ਮੰਡਲ ਮੈ ਆਇ ॥ ਚੂਚਕ ਕੇ ਉਪਜੀ ਭਵਨ ਹੀਰ ਨਾਮ ਧਰਵਾਇ ॥੧੬॥ जूनि जाट की तिन धरी मढ़रित मंडल मै आइ ॥ चूचक के उपजी भवन हीर नाम धरवाइ ॥१६॥ NO TRANSLATION YET
ਚੌਪਈ ॥ चौपई ॥ NO TRANSLATION YET
ਇਸੀ ਭਾਤਿ ਸੋ ਕਾਲ ਬਿਹਾਨਯੋ ॥ ਬੀਤਯੋ ਬਰਖ ਝਕ ਦਿਨ ਜਾਨਯੋ ॥ ਬਾਲਾਪਨੋ ਛੂਟਿ ਜਬ ਗਯੋ ॥ ਜੋਬਨ ਆਨਿ ਦਮਾਮੋ ਦਯੋ ॥੧੭॥ इसी भाति सो काल बिहानढ़यो ॥ बीतयो बरख झक दिन जानढ़यो ॥ बालापनो छूटि जब गयो ॥ जोबन आनि दमामो दयो ॥१७॥ NO TRANSLATION YET
ਰਾਂਝਾ ਚਾਰਿ ਮਹਿਖਿਯਨ ਆਵੈ ॥ ਤਾ ਕੋ ਹੇਰਿ ਹੀਰ ਬਲਿ ਜਾਵੈ ॥ ਤਾ ਸੌ ਅਧਿਕ ਨੇਹ ਉਪਜਾਯੋ ॥ ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਸੌ ਮੋਹ ਬਢਾਯੋ ॥੧੮॥ रांझा चारि महिखियन आवै ॥ ता को हेरि हीर बलि जावै ॥ ता सौ अधिक नेहढ़ उपजायो ॥ भाति भाति सौ मोह बढायो ॥१८॥ NO TRANSLATION YET
ਦੋਹਰਾ ॥ दोहरा ॥ NO TRANSLATION YET
ਖਾਤ ਪੀਤ ਬੈਠਤ ਉਠਤ ਸੋਵਤ ਜਾਗਤ ਨਿਤਿ ॥ ਕਬਹੂੰ ਨ ਬਿਸਰੈ ਚਿਤ ਤੇ ਸੰਦਰ ਦਰਸ ਨਮਿਤ ॥੧੯॥ खात पीत बैठत उठत सोवत जागत निति ॥ कबहूं न बिसरै चित ते सढ़ंदर दरस नमित ॥१९॥ NO TRANSLATION YET
ਹੀਰ ਬਾਚ ॥ हीर बाच ॥ NO TRANSLATION YET
ਸਵੈਯਾ ॥ सवैया ॥ NO TRANSLATION YET
ਬਾਹਰ ਜਾਉ ਤੌ ਬਾਹਰ ਹੀ ਗਰਿਹ ਆਵਤ ਆਵਤ ਸੰਗ ਲਗੇਹੀ ॥ ਜੌ ਹਠਿ ਬੈਠਿ ਰਹੋ ਘਰ ਮੈ ਪਿਯ ਪੈਠਿ ਰਹੈ ਹਿਯ ਮੈ ਪਹਿ ਲੇਹੀ ॥ ਨੀਂਦ ਹਮੈ ਨਕਵਾਨੀ ਕਰੀ ਛਿਨਹੀ ਛਿਨ ਰਾਮ ਸਖੀ ਸਪਨੇਹੀ ॥ ਜਾਗਤ ਸੋਵਤ ਰਾਤਹੂੰ ਦਯੋਸ ਕਹੂੰ ਮਹਿ ਰਾਂਝਨ ਚੈਨ ਨ ਦੇਹੀ ॥੨੦॥ बाहर जाउ तौ बाहर ही गढ़रिह आवत आवत संग लगेही ॥ जौ हठि बैठि रहो घर मै पिय पैठि रहै हिय मै पहि लेही ॥ नींद हमै नकवानी करी छिनही छिन राम सखी सढ़पनेही ॥ जागत सोवत रातहूं दढ़योस कहूं मढ़हि रांझन चैन न देही ॥२०॥ NO TRANSLATION YET
ਚੌਪਈ ॥ चौपई ॥ NO TRANSLATION YET
ਰਾਂਝਨ ਰਾਂਝਨ ਸਦਾ ਉਚਾਰੈ ॥ ਸੋਵਤ ਜਾਗਤ ਤਹਾ ਸੰਭਾਰੈ ॥ ਬੈਠਤ ਉਠਤ ਚਲਤ ਹੂੰ ਸੰਗਾ ॥ ਤਾਹੀ ਕੌ ਜਾਨੈ ਕੈ ਅੰਗਾ ॥੨੧॥ रांझन रांझन सदा उचारै ॥ सोवत जागत तहा सढ़मभारै ॥ बैठत उठत चलत हूं संगा ॥ ताही कौ जानै कै अंगा ॥२१॥ NO TRANSLATION YET
ਕਾਹੂੰ ਕੋ ਜੋ ਹੀਰ ਨਿਹਾਰੈ ॥ ਰਾਂਝਨ ਹੀ ਰਿਦ ਬੀਚ ਬਿਚਾਰੈ ॥ ਝਸੀ ਪਰੀਤਿ ਪਰਿਆ ਕੀ ਲਾਗੀ ॥ ਨੀਂਦ ਭੂਖ ਤਾ ਕੀ ਸਭ ਭਾਗੀ ॥੨੨॥ काहूं को जो हीर निहारै ॥ रांझन ही रिद बीच बिचारै ॥ झसी पढ़रीति पढ़रिआ की लागी ॥ नींद भूख ता की सभ भागी ॥२२॥ NO TRANSLATION YET
ਰਾਂਝਨ ਹੀ ਕੇ ਰੂਪ ਵਹ ਭਈ ॥ ਜਯੋ ਮਿਲਿ ਬੂੰਦਿ ਬਾਰਿ ਮੋ ਗਈ ॥ ਜੈਸੇ ਮਰਿਗ ਮਰਿਗਯਾ ਕੋ ਲਹੇ ॥ ਹੋਤ ਬਧਾਇ ਬਿਨਾ ਹੀ ਗਹੇ ॥੨੩॥ रांझन ही के रूप वह भई ॥ जढ़यो मिलि बूंदि बारि मो गई ॥ जैसे मढ़रिग मढ़रिगया को लहे ॥ होत बधाइ बिना ही गहे ॥२३॥ NO TRANSLATION YET
ਦੋਹਰਾ ॥ दोहरा ॥ NO TRANSLATION YET
ਜੈਸੇ ਲਕਰੀ ਆਗ ਮੈ ਪਰਤ ਕਹੂੰ ਤੇ ਆਇ ॥ ਪਲਕ ਦਵੈਕ ਤਾ ਮੈ ਰਹੈ ਬਹਰਿ ਆਗ ਹਵੈ ਜਾਇ ॥੨੪॥ जैसे लकरी आग मै परत कहूं ते आइ ॥ पलक दढ़वैक ता मै रहै बहढ़रि आग हढ़वै जाइ ॥२४॥ NO TRANSLATION YET
ਹਰਿ ਜਾ ਅਸਿ ਝਸੇ ਸਨਯੋ ਕਰਤ ਝਕ ਤੇ ਦੋਇ ॥ ਬਿਰਹ ਬਢਾਰਨਿ ਜੋ ਬਧੇ ਝਕ ਦੋਇ ਤੇ ਹੋਇ ॥੨੫॥ हरि जा असि झसे सढ़नढ़यो करत झक ते दोइ ॥ बिरह बढारनि जो बधे झक दोइ ते होइ ॥२५॥ NO TRANSLATION YET
ਰਾਂਝਨ ਹੀਰ ਪਰੇਮ ਮੈ ਰਹੈ ਝਕ ਹੀ ਹੋਇ ॥ ਕਹਿਬੇ ਕੌ ਤਨ ਝਕ ਹੀ ਲਹਿਬੇ ਕੋ ਤਨ ਦੋਇ ॥੨੬॥ रांझन हीर पढ़रेम मै रहै झक ही होइ ॥ कहिबे कौ तन झक ही लहिबे को तन दोइ ॥२६॥ NO TRANSLATION YET
ਚੌਪਈ ॥ चौपई ॥ NO TRANSLATION YET
ਝਸੀ ਪਰੀਤਿ ਪਰਿਯਾ ਕੀ ਭਈ ॥ ਸਿਗਰੀ ਬਿਸਰਿ ਤਾਹਿ ਸਧਿ ਗਈ ॥ ਰਾਂਝਾ ਜੂ ਕੇ ਰੂਪ ਉਰਝਾਨੀ ॥ ਲੋਕ ਲਾਜ ਤਜਿ ਭਈ ਦਿਵਾਨੀ ॥੨੭॥ झसी पढ़रीति पढ़रिया की भई ॥ सिगरी बिसरि ताहि सढ़धि गई ॥ रांझा जू के रूप उरझानी ॥ लोक लाज तजि भई दिवानी ॥२७॥ NO TRANSLATION YET
ਤਬ ਚੂਚਕ ਇਹ ਭਾਤਿ ਬਿਚਾਰੀ ॥ ਯਹ ਕੰਨਯਾ ਨਹਿ ਜਿਯਤ ਹਮਾਰੀ ॥ ਅਬ ਹੀ ਯਹ ਖੇਰਾ ਕੋ ਦੀਜੈ ॥ ਯਾ ਮੈ ਤਨਿਕ ਢੀਲ ਨਹਿ ਕੀਜੈ ॥੨੮॥ तब चूचक इह भाति बिचारी ॥ यह कंनढ़या नहि जियत हमारी ॥ अब ही यह खेरा को दीजै ॥ या मै तनिक ढील नहि कीजै ॥२८॥ NO TRANSLATION YET
ਖੇਰਹਿ ਬੋਲ ਤਰਤ ਤਿਹ ਦਯੋ ॥ ਰਾਂਝਾ ਅਤਿਥ ਹੋਇ ਸੰਗ ਗਯੋ ॥ ਮਾਗਤ ਭੀਖ ਘਾਤ ਜਬ ਪਾਯੋ ॥ ਲੈ ਤਾ ਕੋ ਸਰ ਲੋਕ ਸਿਧਾਯੋ ॥੨੯॥ खेरहि बोल तढ़रतढ़ तिह दयो ॥ रांझा अतिथ होइ संग गयो ॥ मागत भीख घात जब पायो ॥ लै ता को सढ़र लोक सिधायो ॥२९॥ NO TRANSLATION YET
ਰਾਂਝਾ ਹੀਰ ਮਿਲਤ ਜਬ ਭਝ ॥ ਚਿਤ ਕੇ ਸਕਲ ਸੋਕ ਮਿਟਿ ਗਝ ॥ ਹਿਯਾ ਕੀ ਅਵਧਿ ਬੀਤਿ ਜਬ ਗਈ ॥ ਬਾਟਿ ਦਹੰ ਸਰ ਪਰ ਕੀ ਲਈ ॥੩੦॥ रांझा हीर मिलत जब भझ ॥ चित के सकल सोक मिटि गझ ॥ हिया की अवधि बीति जब गई ॥ बाटि दढ़हढ़ं सढ़र पढ़र की लई ॥३०॥ NO TRANSLATION YET
ਦੋਹਰਾ ॥ दोहरा ॥ NO TRANSLATION YET
ਰਾਂਝਾ ਭਯੋ ਸਰੇਸ ਤਹ ਭਈ ਮੈਨਕਾ ਹੀਰ ॥ ਯਾ ਜਗ ਮੈ ਗਾਵਤ ਸਦਾ ਸਭ ਕਬਿ ਕਲ ਜਸ ਧੀਰ ॥੩੧॥ रांझा भयो सढ़रेस तह भई मैनका हीर ॥ या जग मै गावत सदा सभ कबि कढ़ल जस धीर ॥३१॥ NO TRANSLATION YET
ਇਤਿ ਸਰੀ ਚਰਿਤਰ ਪਖਯਾਨੇ ਤਰਿਯਾ ਚਰਿਤਰੇ ਮੰਤਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਅਠਾਨਵੋ ਚਰਿਤਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤ ਸਭਮ ਸਤ ॥੯੮॥੧੮੨੮॥ਅਫਜੂੰ॥ इति सढ़री चरितढ़र पखढ़याने तढ़रिया चरितढ़रे मंतढ़री भूप सढ़मबादे अठानवो चरितढ़र समापतम सतढ़ सढ़भम सतढ़ ॥९८॥१८२८॥अफजूं॥ NO TRANSLATION YET
